background image
Na Spiszu nr 2 (87) 2013 r.
21
Polakom pod zaborami nie wolno było publicznie śpie-
wać pieśni patriotycznych. Jedynym miejscem był kościół.
Zatem szybko więc Antoni Górecki dokonał przeróbek
w tekście. Odrzucił słowa odnoszące się do cara Rosji i na-
pisał : Hymn do Boga, który dziś znamy jako: Boże coś Polskę.
Pierwszy raz tę pieśń odśpiewano w dniu 29 listopada 1960
r. w 30 rocznicę powstania listopadowego, a zaintonował ją,
przed kościołem karmelitów w warszawskim Lesznie, dzia-
łacz konspiracyjny Karol Nowakowski. Od tej pory pieśń ta
była często śpiewana, a najbardziej w czasie demonstracji
na początku lat 60.tych XIX wieku. Policja carska wielokrot-
nie atakowała wiernych śpiewających tę pieśń w kościołach.
Z czasem Polacy zmienili fragment i śpiewali zmieniony re-
fren : PRZED TWE OŁTARZE ZANOSIM BŁAGANIE : OJ-
CZYZNĘ WOLNĄ RACZ NAM WRÓCIĆ PANIE .
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., pieśń Boże coś
Polskę ,,konkurowała” z Mazurkiem Dąbrowskiego o uzna-
nie jej za hymn narodowy . Oprócz Mazurka Dąbrowskiego
poważnymi kandydatkami do miana hymnu polskiego były
pieśni : Warszawianka, My, Pierwsza Brygada oraz Rota.
Ale najbardziej oryginalnym autorem polskich pieśni pa-
triotycznych był…..syn cara Aleksandra I i Heleny z Dzierża-
nowskich Rautenstrauchowej – Gustaw Ehrenberg. Świadczą
o tym listy matki do cara i wieloletnie zapomogi ponoszone
przez dwór carski na jego wychowanie i wykształcenie. Na-
zwisko zaś otrzymał od warszawskiego piekarza, który po-
dawał go do chrztu. Sam Gustaw wychowywał się w domu
carskiego ministra barona Morenheima.
W zbiorze poezji Dźwięki minionych lat opublikowa-
nym w Paryżu w 1848 r. zawarł również, po raz pierwszy
opublikowaną polską pieśń rewolucyjną. Gdy naród do boju
wystąpił z orężem. G. Ehrenberg to działacz patriotyczne-
go podziemia, skazany za działalność konspiracyjną na
karę śmierci, zamienioną na zsyłkę na Syberię, więziony,
prześladowany.
W czasach nam bliższych, które najstarsi pamiętają, za
pieśni o znamionach hymnu uchodziły : ,, Warszawianka”
,,Hymn ZHP – Wszystko co nasze Polsce oddamy”, ,, Czerwone
maki na Monte Cassino”, ,,Hymn do Bałtyku” i hymn polskiej
Marynarki Wojennej ,,Morze nasze, morze” ,,i religijna pieśń
,,Z dawna Polski tyś Królową” a już w czasach nam najbliż-
szych pieśni: ,, Żeby Polska, była Polską” napisana w 1971 r.
przez J. Pietrzaka i ,,Mury” J. Kaczmarskiego.
Opisywał tą piękną polską ziemię Julian Tuwim w pisa-
nym w latach 1940 -1953 poemacie Kwiaty polskie, o którą
przez lata walczyły pokolenia Polaków śpiewając Mazurka
Dąbrowskiego.
Ale, ale. Mazurek Dąbrowskiego omal nie przepadł. Bo-
wiem w okresie PRL-u władze planowały zmianę hymnu
państwowego. Zamiast Mazurka Dąbrowskiego hymnem
miał zostać socrealistyczna pieśń Ukochany kraj – mająca
też podtytuł: Wszystko Tobie, ukochana ziemio ( słowa K.I.
Gałczyński). Na szczęście do tego nie doszło.
Śpiewając Hymn Polski, czy też pieśni patriotycz-
ne wyrażamy swój patriotyzm, swoją miłość do Ojczyzny.
A najlepiej to uczucie ujął Jan Paweł II w wierszu Myśląc Oj-
czyzna (fragm.)
Ojczyzna – kiedy myślę- wówczas wyrażam siebie
i zakorzeniam.
Mówi mi o tym serce, jakby ukryta granica,
Która ze mnie przebiega ku innym.
Aby wszystkich ogarnąć w przeszłość dawniejszą
z niż każdy z nas
Z niej się wyłaniam {…}
Pisząc ten tekst w pierwszej połowie stycznia 2013 ko-
rzystałem z: Marsz, marsz Polonia. Pieśni, z którymi szliśmy
do niepodległości. Wybór i opracowanie : Wacław Panek. In-
stytut Wydawniczy ,,Nasza Księgarnia”. Warszawa 1988
i z wiadomości zamieszczonych w internecie.
Stanisław Dziuba
Białczańskie
termy zmieniają nazwę
i strategię
Terma Bania zmienia nazwę na Terma Białka. Jeden
z największych w Polsce kompleksów rekreacyjnych chce od
teraz kojarzyć się z regionem i Białką Tatrzańską. Z bilbor-
dów i materiałach reklamowych dowiadujemy się, że „Czas
na Białkę”.
Jak informował portal Podhale24.pl decyzja o zmia-
nie nazwy Termy ma na celu wspieranie budowy wizerunku
i rozpoznawalności Białki Tatrzańskiej. Od tej pory promu-
jąc nasz obiekt, jednocześnie promujemy miejsce, w któ-
rym żyjemy i lokalne wartości, którymi wszyscy się kieru-
jemy. Środki wydawane na promocję Termy z nową nazwą
będą działać także na rzecz lokalnych, mniejszych przedsię-
biorstw i popularyzację Białki. Liczę, że w ten sposób zwięk-
szy się liczba osób regularnie ją odwiedzających - mówi Grze-
gorz Wróbel, prezes term.
Historia
Na Spiszu