41
„Na Spiszu” nr 3 (72) 2009 r.
10 czerwca 2009 roku w Sali konferencyjnej Urzę-
du Miasta Zakopane miała miejsce uroczysta sesja
upamiętniająca 90. rocznicę podpisania przez Romana
Dmowskiego i Ignace-
go Jana Paderewskiego
Traktatu Wersalskiego
kończącego pierwszą
wojnę światową.
O rg a n i z a t o r a m i
konferencji były Towa-
rzystwo Gimnastyczne
„Sokół” w Zakopanem,
Związek Polskiego Spi-
sza, Towarzystwo Przy-
jaciół Orawy, Związek
Podhalan Zarząd Główny
oraz Klub im. Władysła-
wa Zamoyskiego w Za-
kopanem. Konferencje
poprowadził Adam Kit-
kowski - prezes Tatrzańskiego Klubu Niezależnych.
Podczas uroczystości referaty wygłosili: Jan Budz „Nasi
gazdowie w Paryżu” (Spisza i Orawy droga do Polski)
oraz Jerzy Roszkowski „Traktat Wersalski, a polityka nie-
miecka wobec Polski 1919 - 1939”. Odbył się także pokaz
filmu dokumentalnego Leszka Myczki zrealizowanego przez
opolski oddział TVP: „Roman Dmowski - niedokończona
kariera”, a następnie inscenizacja „Myśli Piotra Borowe-
go” w wykonaniu Zespołu „Orawiacy” w Lipnicy Wielkiej.
Inscenizacja wywarła na obecnych ogromne wrażenie,
a młodzież nagrodzono gromkimi oklaskami.
Na osobną refleksję zasługuje osoba Romana Dmowskie-
go, którego idee i pomyły polityczne z różnych powodów są
aktualnie pomijane milczeniem, a niektóre kręgi nie kryją
Zakopane: „Powrót Polski na mapę”
- 90. rocznica podpisana Traktatu Wersalskiego
wobec nich wrogości. Nie zmieni to faktu, że był to niezwy-
kły mąż stanu i człowiek dbający konsekwentnie o interesy
Polski. Był wybitnym przedstawicielem ruchu Narodowej
Demokracji zwanej popularnie „Endecją”. Współcześni
Polacy zasługują na to, aby jego poglądy i cele do których
dążył były powszechnie znane, nawet jeśli niektóre z nich
poddawane są krytyce . W wielu bowiem wypadkach wnioski
tego polityka okazują się niezwykle aktualne także i dziś.
Niepoprawność polityczna polskich elit powoduje, że
również wielce zasłużone dla polskości Spisza i Orawy syl-
wetki Piotra Borowego, Wojciecha Halczyna, Ferdynanda
Machaya, Jana Bednarskiego, Kazimierza Przerwy – Tet-
majera i innych działaczy podhalańskich również budzą
niechęć! Charyzmatycznego Piotra Borowego, zwany Apo-
stołem Orawy, który musiał opuścić rodzinne Rabczyce uho-
norowano po śmierci pamiątkową tablicą na ścianie kościoła
w Lipnicy Wielkiej. Tablicę tę zniszczyli słowaccy faszyści
w 1939 roku. Tablicę udało się odrestaurować i uroczyście
Kadr z archiwalnego filmu dokumentującego
pobyt polskiej delegacji w Paryżu w 1919 r.
Od lewej: Piotr Borowy, obok - Wojciech Halczyn
Adam Kitkowski i Jan Budz na sali urzędu miasta
Kadr z archiwalnego filmu dokumentującego
pobyt polskiej delegacji w Paryżu w 1919 r.
Od lewej: Piotr Borowy, obok - Wojciech Halczyn
