49
„Na Spiszu” nr 3 (72) 2009 r.
Niestety wraz z przemijaniem pokoleń i w pogoni młodych za
tym co nowoczesne istnieje ryzyko zaniku tożsamości regionalnej
Spiszaków. Bez tej świadomości i dumy regionalnej szybko znik-
nie całe bogactwo kultury Spisza, które budowali nasi dziadkowie
i pradziadkowie.
W związku z powyższym już w roku 2005 wśród aktywnych
społecznie miejscowych liderów zrodziła się idea utworzenia pod-
miotu prawnego promującego aktywność społeczną, zachowanie
dziedzictwa kulturowego oraz wspierającego rozwój oparty na lo-
kalnych zasobach. Liczne spotkania organizacyjne liderów z regio-
nu Spisza i okolicy (części Podhala) doprowadziły do utworzenia
Stowarzyszenia Rozwoju Spisza i Okolicy, w grudniu 2005 roku.
Stowarzyszenie powstało jako tzw. Lokalna Grupa Działania reali-
zując założenia programu wspólnotowego LEADER+. Organizacja
powstała, aby starać się o środki dla regionu m. in. z funduszy Unii
Europejskiej. Misją Stowarzyszenia Rozwoju Spisza i Okolicy jest
rozwój turystyki i przedsiębiorczości z wykorzystaniem zasobów
historyczno-kulturalnych, przyrodniczych i tradycyjnych wyrobów
lokalnych aby poprawić jakość i standard życia mieszkańców i tu-
rystów.
Nowa organizacja wzmocniła czy wręcz uzupełniła działania
społeczno-kulturalne góralskich organizacji na obszarze Spisza:
Związku Podhalan i Związku Polskiego Spisza. Lokalna Grupa
Działania (LGD), swoim zasięgiem obejmuje miejscowości spi-
skie i podhalańskie z 3 gmin (Bukowina Tatrzańska, Łapsze Niżne,
Nowy Targ). Obecnie tworzy ją 55 członków na czele z prezesem
Julianem Kowalczykiem. Zgodnie z zastosowaną ideą partnerstwa
są to przedstawiciele 3 sektorów: publicznego, społecznego i go-
spodarczego. Wszyscy członkowie stowarzyszenia tworzą Walne
Zebranie Członków, które jest najwyższą władzą stowarzyszenia.
Stowarzyszenie Rozwoju Spisza i Okolicy zachęca wszyst-
kich zainteresowanych propagowaniem idei rozwoju obszarów
wiejskich i haseł Stowarzyszenia, do przystąpienia do LGD. Jeste-
śmy organizacją otwartą na nowych członków i idące z nimi nowe
pomysły aktywizacji społeczności lokalnej oraz rozwoju obszaru
Spisza i okolicy. Członkiem Stowarzyszenia może być zarówno
obywatel Polski jak i cudzoziemiec Jeśli jest to osoba fizyczna musi
byś pełnoletnia oraz posiadać pełną zdolność do czynności praw-
nych i działać na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. W przypadku
osób prawnych chętnych do przystąpienia do SRSiO, koniczne jest
spełnienie następujących warunków:
- jednostka działa na obszarze, którego dotyczy LSR,
- jednostka wykonuje działalność związaną z realizacją ce-
lów Stowarzyszenia,
- jednostka przedstawi wymagane w Statucie SRSiO uchwały
i upoważnienia organu uchwałodawczego jako załącznik do dekla-
racji członkowskiej.
Osoby bądź jednostki chętne do przystąpienia do SRSiO za-
praszamy do biura Stowarzyszenia celem wypełnienia deklaracji
członkowskiej i podjęcia współpracy. Deklaracja członkowska do-
stępna jest również na stronie internetowej SRSiO podobnie jak
Statut zawierający wymagania dotyczące warunków członkostwa
i regulamin organizacji. Tymczasowe biuro Stowarzyszenia mie-
ści się w budynku Urzędu Gminy Łapsze Niżne (ul. Jana Pawła
II 20).
Od początku działalności LGD bierze czynny udział w życiu
społecznym Spisza. Stowarzyszenie było fundatorem nagród w kil-
ku konkursach szkolnych i regionalnych, jak również sponsorem
lub współorganizatorem imprez takich jak Śpiskie Zwyki czy Śpi-
sko Watra. W ramach realizacji II Schematu pilotażowego Pro-
gramu LEADER+ nawiązano partnerstwo z LGD z innych regio-
nów Polski (Kociewie, Podlasie) i z zagranicy (Niemcy, Sardynia)
oraz wdrożono projekt pt. „Ze Spiszem w świat”. Na realizację
projektu złożyły się działania wykorzystujące lokalny potencjał,
aktywizujące i integrujące mieszkańców obszaru Spisza i okolicy.
Projekt służył promocji obszaru oraz wymianie doświadczeń mię-
dzy mieszkańcami. Wśród wiodących działań znalazły się tematy
związane z turystyką oraz promocją lokalnej wytwórczości. W ra-
mach projektu przeprowadzono szkolenia agroturystyczne, z pod-
stawowej znajomości języka angielskiego na potrzeby działalności
agroturystycznej oraz zajęcia teoretyczne i praktyczne z zakresu
ekologii i ochrony środowiska.
Widocznymi osiągnięciami w minionych latach było:
wyznaczenie ścieżek pieszych i rowerowych na obszarze dzia-
•
łania LGD tj. w gminach Bukowina Tatrzańska, Łapsze Niżne
i Nowy Targ,
zaprojektowanie i wykonanie 66 tablic promujących szlaki
•
i atrakcje turystyczne Spisza,
opracowanie i wydanie aktualnej mapy regionu Spisza zawiera-
•
jącej atrakcje i szlaki turystyczne
Została utworzona strona internetowa Stowarzyszenia (www.
spisz.org), na której znajdują się informacje na temat prowadzonej
przez LGD Stowarzyszenie Rozwoju Spisza i Okolicy działalno-
ści, informacje o aktualnie realizowanych projektach. Strona jest
dla wszystkich członków Stowarzyszenia oraz dla wszystkich osób
„Spisz”
... ta nazwa intryguje niemal każdego kto pierwszy raz się z nią spotyka. Jeszcze w XIX wieku było to terytorium au-
strowęgierskie. Dlatego też jego nazwa pochodzi od węgierskich słów „Szebb ez” co znaczy „piękny jest”. Kto był na
Spiszu z pewnością potwierdzi słuszność takiego tłumaczenia. Bogactwo naszego regionu tkwi nie tylko w zapierających
dech w piersiach krajobrazach, ale przede wszystkim w żywej tradycji i kulturze ludowej widocznych w gwarze spiskiej,
pieśniach, stroju regionalnym, obrzędach oraz tradycyjnej kuchni.
