background image
33
„Na Spiszu” nr 1-2 (70-71) 2009 r.
do wsi Gruszowiec (parafia Dobra,
pow. limanowski). Tu w rodzinie
Wojciecha i Marii (z domu Chalcarz)
Stokłosów przyszedł na świat w 1879
r. Józef Stokłosa. Niedługo po jego
urodzinach rodzina przeniosła się do
Chronowa k/Bochni, majątku rodowe-
go Marii i następny syn Jan już tutaj się
urodził w 1881 r. (z małżeństwa Woj-
ciecha i Marii urodziło się siedmioro
dzieci). Dwaj najstarsi synowie Józef
i Jan uczęszczali do gimnazjum im.
Kazimierza Wielkiego w Bochni. Tu
zaprzyjaźnili się serdecznie z Marci-
nem Samlickim i Leonem Szkockim co
zaowocowało podję ciem wspólnej wy-
prawy na Spisz w 1897 roku. Wojciech
Stokłosa doceniając wagę wykształ-
cenia synów sprzedał część majątku
rodowego żony i uzyskane pieniądze
przeznaczył na studia dla najstarszych
synów wysyłając ich do Lwowa ( dwaj
młodsi synowie Stanisław i Władysław
wyjechali do Ameryki). Za resztę pie-
niędzy pozostałych ze sprzedaży mająt-
ku zakupił na licytacji dobra hrabiego
Stoczkiewicza w Glichowie i tutaj
przeniosła się cała rodzina Stokłosów.
Na resztówce w Chronowie pozostała
jedna z córek Wojciecha – Katarzyna.
Częstym gościem w glichowskim dwo-
rze był przyjacie l szkolny młodych
Stokłosów - Marcin Samlicki.
Młodzi Stokłosowie zgodnie z ży-
czeniem ojca podjęli studia we Lwo-
wie. Józef studiował na Politechnice
Lwowskiej a ponadto na Wydziale
Filozoficznym Uniwersytetu lwowskiego, Jan biologię na tymże Uniwersytecie.
Część wakacji przeznaczali zwykle na pobyt w Jurgowie. Tak o Józefie pisze Jan
Pluciński w liście do jego żony (14.X.1974): „Często myślą zwracam się w te
dawne czasy, często widzę postać ś.p. Józefa, jak stoi na drodze w środku Jurgowa.
Dziewczęta go otaczają a on im coś wesołego opowiada, no bo głośny śmiech
u wszystkich. A kiedy przyjeżdżał do nas, to od chałupy - do chałupy podawano
„Studant Józek przyjechał !!!, Studant Józek przyjechał”. Tak się to powtarzało
bez końca. Zapamiętałem jego twarz, zapamiętałem też i jego głos.” Józefa
interesują przede wszystkim urządzenia wiejskiego przemysłu: tartaki, młyny,
folusze, warsztaty, maszyny rolnicze, tkactwo wiejskie, budarka, życie pasterskie.
Opublikował wiele cennych artykułów i rozpraw o treści etnograficznej, które
były pokłosiem jego badań na Spiszu: „Zabawy młodzieży męskiej w Jurgowie
na Spiżu” „Lud” t.13,1907; „Pieśni dziewcząt jurgowskich na Spiżu” „Lud” t.
14, 1908; „Budownictwo i zdobnictwo w Jurgowie na Spiżu” „Lud „t.14, 1908;
„Tkactwo ludowe w Gruszowcu i Jurgowie, 1909” „PMAAE” t.1, 1920 i w odbitce
Jan Stokłosa, Wadowice początek
I wojny światowej