background image
15
„Na Spiszu” nr 4 (69) 2008 r.
drużyna, zaś klasa to zastęp. Kierownicy szkół wyznaczają w planach godzin czas 
na prowadzenie zajęć harcerskich. Takie Harcerstwo jest organizacją masową. Na 
Spiszu powstają drużyny w Łapszach Niżnych instruktorem jest Aleksandra Kojs, 
w Niedzicy Stanisława Żmuda, w Krempachach Aniela Grzebak.
W roku 1956 zachodzą w Polsce przemiany społeczno- polityczne, które nie 
omijają także organizacji młodzieżowych. Przestaje istnieć ZMP W dniach 8 – 
10 grudnia 1956 w łodzi trwają obrady Zjazdu Działaczy Harcerskich, na którym 
reaktywowano Związek Harcerstwa polskiego. Przywrócono Krzyż Harcerski 
i Lilijkę, mundury oraz Hymn „ Wszystko co nasze….” 
Do pracy wracają dawni instruktorzy. Powstają chorągwie, hufce. W roku 
1957 Komenda Chorągwi Krakowskiej organizuje w m-cu lipcu i sierpniu kurs 
instruktorski w Piwnicznej, w której udział bierze p. Michał Gabryś kier szko. 
W Bursztynie oraz Andrzej Chmiel – kier szkoł. w Krempachach. (Zdjęcie nr 1, 
2, 3,)
W nowym roku szkolnym powstaje w Krempachach drużyna harcerska. 
Uczestnictwo w niej jest dobrowolne. Praca opiera się o metody i formy dawne-
go harcerstwa. Harcerze zdobywają stopnie i sprawności.
Na Spiszu powstają drużyny Harcerskie. Organizują je: w Niedzicy kier. 
Szkoły p. ST. Stec i p. Wendelin Golak. We Frydmanie kier. szkoły A. Pitek 
w Jurgowie p. Wł. Zachara. W Czarnej Górze p. Fr. Jezierczak, w Nowej Białej 
p. Wł. _Papież, w Łapszach Niżnych p. Mieczysław Trybulec. W listopadzie 1958 
r. na kurs instruktorów zuchowych zostaje skierowana nauczycielka Szkoły Pod-
stawowej w Krempachach p. ST. Chmiel, która po kursie organizuje przy szkole 
drużynę Zuchową „Orzeszki Laskowe”.
W okresie letnim w latach 1959 na terenie Spisza organizowane są obozy 
harcerskie w ramach chorągwianej akcji „Spisz- Orawa” zdjęcie nr 5 Sztab akcji 
znajdował się w Krempachach, gdyż drużyna harcerska należała do przodujących 
drużyn Hufca ZHP – Nowy Targ ( zdjęcie nr 4)
W latach 60- tych rozwija się działalność tzw. „Lata Wiejskich Drużyn” 
(LWD). Jurgowie zostaje zorganizowany kurs zastępowych LWD z terenu Spi-
sza, który jest prowadzony przez autora niniejszego artykułu.
Wraz ze zmianami podziału administracyjnego zachodzą zmiany w har-
cerstwie. Tworzą się Przy gminach tzw. Ośrodki Harcerskie. Powstaje ośrodek 
„SPISZ” z siedzibą w Łapszach Niżnych. Kierownikiem Ośrodka zostaje dh. 
Mieczysław Trybulec. Po roku 1975 powstają Gminne Związki Drużyn(GZD) 
ZHP. Komendantem etatowym GZD w Łapszach Niżnych zostaje phm Ryszard 
Wojtarowicz. Drużyny harcerskie z Krempach im Nowej Białej  należą do GZD 
w Łopusznej, zaś Jurgowa i Czarnej Góry do GZD w Bukowinie Tatrzańskiej.
Na terenie gminy Łapsze Niżne w 1976r. do ZHP należało 509 zuchów i harce-
rzy co stanowiło 40% młodzieży szkolnej. Harcerstwem kierowało 15 instruktor…
ów harcerskich i zuchowych. 
 
 
    Hm. Andrzej Chmiel
ności  wójta  gminy  Łapsze  Niżne  p. 
Jana Pojedyńca – niedziczanina, od-
było się poświęcenie sztandaru. Obok 
drużyny  zuchów  prowadzona  przez 
starsze harcerki: Małgorzatę Arendar-
czyk i Filomenę Kilian.
Wybuch II wojny światowej prze-
rwał działalność harcerska, gdyż Spisz 
polski został włączony do Słowackiej 
Republiki  za  udzieloną  pomoc  wojs 
słowackich  Hitlerowi  w  walce  prze-
ciwko Polsce. W tym okresie prawdo-
podobnie sztandar drużyny harcerskiej 
został wywieziony na teren Słowacji 
i zaginął. Po zakończeniu II- giej wojny 
światowej i powrotu Spisza do Polski 
z powodu braku kadry instruktorskiej 
na terenie Spisza nie powstają drużyny 
harcerskie. Wprawdzie w latach 1947-
48 Komenda Chorągwi Krakowskiej 
organizuje  obozy  harcerskie,  które 
w  ramach  tzw.  Harcerskiej  Słu8żby 
Polsce prowadzą działalność kultural-
no- społeczną. Obozy te zlokalizowane 
są we Frydmanie, Falsztynie, Łapszach 
Niżnych oraz w Niedzicy. Tu obozują 
harcerze z Nowego Wiśnicza..
W latach 1950-56 Harcerstwo prze-
chodzi głęboki kryzys i praktycznie od 
1 stycznia 1951 przestaje istnieć.
Miejsce ZHP zajmuje tzw. „Orga-
nizacja Harcerska ZMP (Związek Mło-
dzieży Polskiej) ZMP wraz z władzami 
oświatowymi organizują szkolenia in-
struktorów w Liceach Pedagogicznych. 
Absolwenci Lic. Pedagogicznych kie-
rowani zostają do szkół podstawowych 
na  stanowiska  „Przewodnika  harcer-
skiego”  Oni  to  organizują  drużyny 
z uczniów od kl. IV do VII-mej. – to 
16 Drużyna Harcerska, Krempachy
16 Drużyna Harcerska, Krempachy