„Na Spiszu” nr 4 (69) 2008 r.
14
ZWIĄZEK
HARCERSTWA
POLSKIEGO
– działalność na Spiszu
ZHP jako organizacja młodzieżowa w Polsce powstała
już pod zaborami. Na zjeździe w Lublinie w roku 1918 za-
twierdzono nazwę: Związek Harcerstwa Polskiego. Po za-
kończeniu I-szej wojny światowej w 1920 roku do Polski
włączono 14 wiosek północnego Spisza. Był to okres two-
rzenia się państwowości polskiej na tych terenach.
W latach 30-tych w Sromowcach Wyżnych działa Olga
Małkowska-Drahanowska. Prowadzi Dom Pracy Harcer-
skiej w Cisowym Dworku. W tych latach w Niedzicy pod
„Taborem” organizowane są obozy harcerskie. Harcerze
prowadzą działalność społeczno- kulturalną, co miało bez
wątpienia wpływ na powstanie w roku 1936 przy szkole
powszechnej w Niedzicy pierwszej na Spiszu drużyny har-
cerskiej. Jej założycielem był kierownik szkoły p. Leon Pięta
i jego żona Jadwiga.
Drużyna harcerska otrzymała 15 maja 1938r., sztandar
oraz imię płka. Lisa- Kuli. Na uroczystej akademii w obec-
ZWIĄZEK GÓRALI SPISZA I ORAWY
W SŁUŻBIE SPOŁECZEŃSTWA, NARODU I PAŃSTWA
1931-1939
Nowotarski oddział Polskiego Towarzystwa Historycz-
nego tuż przed samymi świętami sprawił miłośnikom dzie-
jów naszego regionu nie byle jaką niespodziankę. Książka pt.
Związek Górali Spisza i Orawy.
W służbie społeczeństwa, na-
rodu i państwa 1931-1939, zo-
stała zaprezentowana na spotka-
niu promocyjnym, które odbyło
się 16
grudnia 2008 roku w Izbie
Regionalnej im. ks. prof. Józefa
Tischnera Miejskiego Ośrodka
Kultury w Nowym Targu. Pozy-
cja licząca 288 str., uzupełniona
bogatą ikonografią, została wyda-
wana w nakładzie 400 egz. Publi-
kację można było nabyć w czasie
spotkania, a niebawem w cyklu
promocji, jakie zostaną zorgani-
zowane na Podhalu, Spiszu i Orawie. Sprzedaż detaliczną pro-
wadzić będą także księgarnie w Nowym Targu i Krakowie.
Ta jakże cenna praca naukowa jest zapisem konferencji
jaka odbyła się na Zamku „Dunajec” w Niedzicy 11 listopada
2006 roku. Jej organizatorami byli sygnatariusze Deklaracji
Współpracy z 5 grudnia 2004 r. przypomnijmy: Polskie Towa-
rzystwo Historyczne O/Nowy Targ, Związek Polskiego Spisza,
Towarzystwo Przyjaciół Orawy oraz Związku Podhalan. W pra-
cy zbiorowej znalazły się artykuły omawiające m.in. genezę po-
wstania stowarzyszenia, jego działalność społeczno-kulturalną
i polityczną, sylwetki działaczy oraz współpracę z polskim wy-
wiadem wojskowym. Niezwykle interesująca będzie także edy-
cja pierwszego Statutu Towarzystwa z 1930 roku, który został
ostatnio odnaleziony przez Roberta Kowalskiego w zbiorach
Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Statut napisany został
własnoręcznie przez ks. Antoniego Sikorę. Całość publikacji
uzupełni sprawozdanie z przebiegu konferencji. Wśród autorów
nie mogło zabraknąć znawców tematyki spisko-orawskiej: Ta-
deusza M. Trajdosa, Jerzego M. Roszkowskiego i Jana Budza,
ale także badaczy młodego pokolenia, zrzeszonych w nowotar-
skim oddziale PTH: Bożeny Królczyk-Kurdas, Mari Bafii-Bo-
bek, Marka Skawińskiego i Robert Kowalskiego.
Już po konferencji do organizatorów sesji naukowej zwra-
cało się wielu ludzi z prośbą o udostępnienie prezentowanych
materiałów. Wtedy też narodził się pomysł ich wspólnej publi-
kacji, a od autorów prac uzyskano zgodę na nieodpłatne wyko-
rzystanie zaprezentowanych prac. Długo trwały poszukiwania
możliwości sfinansowania kosztów druku. Pomimo kłopotów
trzeba było odpowiedzieć na zapotrzebowanie społeczne w za-
kresie historycznej wiedzy o wielorakiej współpracy światłych
przedstawicieli Podhala, Spisza i Orawy w okresie międzywo-
jennym. Mozolnej pracy redakcyjnej podjął się Robert Kowal-
ski, historyk i prezes nowotarskiego oddziału PTH. Jemu to
należą się gorące słowa podziękowania za to, że fakty i prze-
myślenia wielu ludzi nie pozostały w szufladach, lecz ujrzały
światło dzienne.
(red)
Kurs Drużynowych, Piwniczna 1957 r.
Kurs Drużynowych, Piwniczna 1957 r.
Kurs Drużynowych, Piwniczna 1957 r.
Kurs Drużynowych, Piwniczna 1957 r.
