„Na Spiszu” nr 3 (68) 2008 r.
20
Spisz Orawa i Czadeckie
Nie zapomnieli rodacy o Spiszu, Orawie i Czadec-
kim. – Bardzo szybko po zajęciu Śląska Cieszyńskiego
zwrócono się na Spisz, Orawę i Czadeckie. Wojska pol-
skie wstąpiły na teren Orawy i Spisza.
Przejście granicy
W przeddzień wymarszu wojska polskiego na teren
Jaworzyny, z polecenia p. Starosty zgłosiłem się do do-
wództwa wojskowego w Bukowinie.- Współtowarzyszyli
mi kol. Michał Balara, kol. Jan Silan z Jurgowa, p. Rafach-
kierowca auta ze Starostwa. Stanęliśmy przed dowódz-
twem, aby jakoś wyjaśnić zagmatwane sprawy. Ostrze-
galiśmy przed niespodziankami. Dowódca zapytał: „Dla-
czego ma być tak ostrożny, przecież to są Polacy”- Odpo-
wiadamy: „tak to są Polacy nawet niektórzy żyjący po-
chodzą z Podhala, ale Polacy nieuświadomieni. – Przez
długie wieki oderwani od Macierzy, zapomnieli o wspól-
nym plemieniu, z którego się wywodzą”. Po długich roz-
mowach z władzami wojskowymi, pojechaliśmy do Jur-
gowa. Tam zgłosiła się do nas młodzież, kierowana przez
Jana Miśkowicza, chcącego wziąć udział w zajmowaniu
terenu Jaworzyny.
Była to sobota, już noc! Długo rozmawialiśmy o tym,
co nas może spotkać. Część młodzieży poszła- jeszcze-
przez „zieloną granicę aż do Jaworzyny, tam postanowi-
ła wybudować bramę powitalną.
W czas rano- już zaczęli się schodzić ludzie, i to ci,
którzy chcieli widzieć wojsko polskie, i ci którzy go nie
lubili. Przejście graniczne było w tym samym miejscu
Zajęcie Jaworzyny Spiskiej
Wg pamiętnika Jana Plucińskiego
90 lat temu Polska odzyskała niepodległość. W 1918r., po 123 latach zaborów Polska wróciła na mapy Europy
i świata. W 1938r. na kilka miesięcy przed wybuchem II wojny św. Polska poszerzyła swój stan posiadania o tereny
na Zaolziu, Spiszu i Orawie. Niżej prezentujemy archiwalne fotografie ze zbiorów J. Górki z Jurgowa przedstawiające
zajęcie Jaworzyny spiskiej przez polskie wojsko oraz fragment wspomnień Jana Plucińskiego rodem z Jurgowa, któ-
ry tak wspomina tamte dni.
red.
