11
„Na Spiszu” nr 1 (55) 2005 r.
Jednym z przedsta-
wicieli młodzieży spiskiej
dorastającej w czasie II
Wojny Światowej oraz
w pierwszych latach po-
wojennych jest rodowity
Spiszak mgr Józef Krzy-
sik, którego wybrałem dla
zilustrowania dzielności
moich spiskich rodaków.
Józef Krzysik uro-
dził się 05.04 1928 roku
w Łapszach Wyżnych,
gdzie ojciec jego Paweł
był przed wojną wójtem.
Naukę w szkole podstawowej rozpoczął w 1935 roku.
Po włączeniu Łapsz Wyżnych w1939 roku do Państwa
Słowackiego kontynuował naukę w szkołach słowackich
w Spiskiej Starej Wsi i w Kieżmarku.W 1946 roku wraz
z innymi kolegami z gimnazjum w Kieżmarku, pochodzą-
cymi z przywróconej Polsce części Spisza w roku 1945,
znalazł się w grupie założycieli Związku Młodzieży Spi-
sko-Orawskiej, który miał na celu integrację tej młodzieży
wokół problemu inkorporacji terenów etnicznie polskich
nie przyznanych Polsce przez Radę Ambasadorów w SPA
w 1920 roku. Powołana organizacja, zanim przystąpiła do
jakiegokolwiek działania, została na skutek donosu wykryta,
a jej członkowie- uczniowie gimnazjum w Kieżmarku zostali
Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 22 marca 1946 roku
wydaleni z gimnazjum.
Józef Krzysik w 1946 roku powrócił do Polski, gdzie
w Gimnazjum Ogólnokształcącym w Nowym Targu zaliczył
9-tą klasę, czyli tak zwaną „ małą maturę „ a dalszą naukę
kontynuował w liceach pedagogicznych w Zakopanem
i w Opolu, gdzie w 1948 zdał maturę. Przez kolejny rok
był studentem Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Ja-
giellońskiego w Krakowie. Po zrezygnowaniu ze studiów
teologicznych podjął pracę w zawodzie nauczycielskim.
W 1949 roku został powołany na stanowisko kierownika
szkoły podstawowej ze słowackim językiem nauczania
w Podwilku. W tym czasie Inspektorat Oświaty w Nowym
Targu kierował absolwentów liceów pedagogicznych, zna-
jących język słowacki, do tworzonych na Spiszu i Orawie
szkół z językiem nauczania słowackim.
W 1951 roku powierzono mu kierownictwo Szkoły
Podstawowej ze słowackim językiem nauczania w Łap-
szach Niżnych, gdzie zorganizował, cieszący się dużym
powodzeniem, teatrzyk kukiełkowy.
W tym okresie ukończył kurs Przysposobienia Woj-
skowego w Szczecinie upoważniający do prowadzenia
SPISKI KAWALER
ZŁOTEGO KORDA
zajęć tego przedmiotu w szkołach średnich. W 1953 roku
podjął pracę nauczyciela przysposobienia wojskowego
w Liceum Ogólnokształcącym „Carolinum” w Nysie.
Pracując, uzupełnił swoje formalne kwalifikacje uzyskując
w 1956 roku dyplom nauczyciela przysposobienia wojsko-
wego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie.
W 1971 roku zdobył dyplom magistra pedagogiki
w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Opolu. Jest również
absolwentem Podyplomowego Studium Przysposobienia
Obronnego w Raciborzu.
W nyskim „Carolinum” przepracował 51 lat. Oprócz
codziennych obowiązków nauczycielskich spełnianych
w liceum zorganizował i przeprowadził 18 wakacyjnych
obozów wojskowych. Uczestniczyło w nich kilka tysięcy
uczennic i uczniów liceów i szkół zawodowych z terenu
województwa opolskiego. Dla własnych wychowanków
przygotował 29 obozów wędrownych, dzięki którym
młodzież województwa opolskiego poznała piękno kraju
ojczystego nie omijając Orawy i Spisza. Organizował
także letni i zimowy wypoczynek młodzieży. Jego praca
uznawana za wzorową w spełnianiu zadań nauczycielskich
Uczniowie ze szkoły łapszańskiej. W pierwszym rzędzie od prawej:
Józef Krzysik (kierownik szkoły słowackiej), proboszcz Krzysztof
Płaza, Juraj Tobakoś (nauczyciel słowacki), Józef Kazimierczyk
(kierownik szkoły polskiej). Łapsze Niżne 1952 r.
Komendant obozu P.O. Józef Krzysik przyjmuje meldunek
od dowódcy kompanii ppłk Edwarda Łakoniego, sierpień 1993 r.
