„Na Spiszu” nr 4 (54) 2004 r.
14
tutaj wapienne wzgórza, Obrazowa (870 m) i nieco wyż-
sza od niej Kraśnica pomiędzy którymi przepływa rzeka
Białka.
Do najważniejszych odkryć archeologicznych na-
leży najstarszy na świecie bumerang z kości słoniowej
(ok. 30 000 lat p.n.Chr.), najstarsza zachowana kosć
ludzka (rytualnie odcięty paliczek lewego kciuka), kości
mamuta, renifera, lwa jaskiniowego, hieny i niedźwie-
dzia jaskiniowego i paciorek z kości. Znaleziska te ar-
cheolodzy zakwalifikowali do kultury Palowskiej.
Cenne przedmioty wydobyte z jaskini archeologowi
Pawłowi Valde-Nowakowi pozwalają zadać pytania- Czy
to jest symboliczny grób, (grota szamana). Czy miejsce
ofiarne?
Walory krajobrazowe miejscowości i trasy tury-
styczne (chociażby pasem Pienin Spiskich czy na polany
Jurgowskie oraz bliskość Dursztyna gdzie można zwie-
dzić pustelnię śp. Mieczysławy Faryniak i odwiedzić
miejsce pobytu śp. Ks. Blachnickiego twórcy Ruchu
Światło-Życie a wcześniej jeden z punktów na szlaku
Kurierów Tatrzańskich-Wichrówkę) ściągają tutaj coraz
więcej turystów chcących zobaczyć piękno właśnie tego
fragmentu Polskiego Spisza.
Bryja pisze wiersze w języku słowackim. Kierownik
WDK Maria Krzysztofek również tworzy poezję i prozę
regionalną.
Krempachy mogą pochwalić się również fotografem
Franciszkiem Pacygą dokumentującym życie wsi oraz
corocznie opracowującym wraz z Janem Krzysztofikiem
kalendarze wiejskie i mini-foldery.
Krempach są typową wsią samowystarczalną. Dzia-
łają tutaj m.in. piekarnia, hurtownia napojów, sklepy
spożywczo-przemysłowe, GS, wszelkiego typu usługi
np. stolarskie, krawieckie, fryzjerskie, malarskie, tyn-
karskie itp.
W Krempachach zachował się bardzo dobrze spi-
ski układ zabudowy wsi „wrzecionowaty” rynek, domy
zwrócone szczytem do drogi, rzędy stodół na obrzeżach
wsi. Wioska posiada typowo rolniczy charakter. Nadal
dla bardzo wielu rodzin gospodarstwo jest jedynym źró-
dłem utrzymania. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni
na łąkach wypasa się kilka setek bydła (ok. 500 sztuk).
tekst i foto Zofia Łukasz
Wiele znanych postaci przewinęło się przez wieś.
Najdostojniejszym gościem w Krempachach był kardy-
na Karol Wojtyła, który wizytował parafię (wspomniano
o tym w jednym z poprzednich numerów „Na Spiszu”).
Dodatkowym atutem wsi jest chociażby gabinet
masażu prowadzony przez tutejszego terapeutę – Józe-
fa Łukasza (Józka ze Młyna). Do gabinetu przyjeżdża
wielu ludzi chcących poznać niekonwencjonalne metody
leczenia oraz podreperować swoje zdrowie.
W Krempachach mieszka i tworzy Barbara Paluch
– emerytowana nauczycielka języka polskiego w szkole
podstawowej. Inną poetką regionalną jest Maria Wnęk
posiadająca również talent malarski. Natomiast Maria
Stanisława i Józef Papież - nauczyciele
przed Szkołą powszechną w Krempachach, 1938 r.
W numerze 2.gazety „Na Spiszu” z 2004 r w notatce
p.t. „Marny widok ulicy Widokowej” zwróciłem uwagę,
że na moście na rzece Łapszance, barierka zniszczona
w wypadku, przez kilkanaście lat nie została odnowiona.
Moje ogromne zdziwienie wywołał fakt pojawienia się
na moście ekipy remontowej Powiatowego Zarządu
Dróg w Nowym Targu. Ekipę do Łapsz Wyżnych skie-
rował nowy dyrektor PZD mgr inż. Robert Waniczek,
któremu za to bardzo dziękują mieszkańcy Łapsz Wy-
żnych. Efekt pracy ekipy remontowej ilustruje foto-
grafia. tekst i foto Franciszek Payerhin
INTERWENCJE -
PODZIĘKOWANIA
