5
„Na Spiszu” nr 4 (54) 2004 r.
W roku jubileuszu stu lat Góralskiego Ru-
chu Regionalnego, w poczuciu odpowiedzialności
za poznanie, ochronę i rozwój tożsamości narodowej
i regionalnej na Kresach Południowych Rzeczypospo-
litej, my: Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział
w Nowym Targu, Towarzystwo Przyjaciół Orawy, Zwią-
zek Podhalan, Związek Polskiego Spisza, z woli wspól-
nego działania ogłaszamy Deklarację Współpracy.
Art. I
1. Organizacje nasze, swą dotychczasową działalnością
służą realizacji wspólnych celów na wspólnym ob-
szarze zainteresowania, który stanowi Góralszczyzna
Polska.
Zarazem doświadczenie i dorobek oraz metody
i środki działania mogą służyć wzajemnej pomocy
przy realizacji celów własnych sygnatariuszy.
2. Dlatego, działając w oparciu o §7 pkt. 9 w zw. z §6
i §7 pkt. 1-8 Regulaminu Polskiego Towarzystwa
Historycznego Oddział w Nowym Targu, §9 pkt. e
w zw. z §8 i §9 pkt. a-d Statutu Towarzystwa Przy-
jaciół Orawy, §6 pkt. g w zw. z §5 i §6 pkt. a-f, h
Statutu Związku Podhalan oraz §15 pkt 2 w zw. z §8,
§9 ust. 2 pkt. 2, 6, 9, 10, §11, §12 ust. 1, §13 ust. 1
Statutu Związku Polskiego Spisza, organizacje nasze
oświadczyły jak na wstępie.
Art. II
1. a) Zasadnicza część Góralszczyzny Polskiej stanowi
już obecnie obszar działalności naukowej Polskie-
go Towarzystwa Historycznego Oddział w No-
wym Targu oraz pracy społecznej Związku Podha-
lan i jego struktur terenowych. Poznanie, ochrona
i rozwój tożsamości regionalnej Góralszczyzny
Polskiej na tym obszarze, stosownie do metod
pracy właściwych dla danych środowisk, na grun-
cie wartości jaką stanowi Góralszczyzna dla Pol-
ski jest ogólnym celem współdziałania Polskiego
Towarzystwa Historycznego Oddział w Nowym
Targu, Towarzystwa Przyjaciół Orawy, Związku
Podhalan oraz Związku Polskiego Spisza.
b) Związek Podhalan dążyć będzie do stopniowego
rozwoju swych struktur na pozostałym obszarze
Góralszczyzny Polskiej. Natomiast Polskie To-
warzystwo Historyczne Oddział w Nowym Tar-
gu dążyć będzie do ścisłego współdziałania ze
strukturami PTH tamże, na gruncie realizacji celu
ogólnego i szczególnego, określonych niniejszą
Deklaracją. W odniesieniu do Zaolzia za właści-
wą i potrzebną uznaje się współpracę z Polskim
Związkiem Kulturalno-Oświatowym.
2. Spisz, Orawa i Czadeckie to ziemie naszego dziedzictwa.
Celem szczególnym jest poznanie, ochrona i rozwój toż-
samości narodowej tychże grup Górali Polskich, które
w niewielkiej części znalazły się w granicach Państwa
Polskiego, a w większej są od niego oderwane. Ten
cel mieści się w zakresie pracy Polskiego Towarzy-
stwa Historycznego Oddział w Nowym Targu (PTH
O/NT) i Związku Podhalan (ZP), natomiast realizo-
wany jest w szczególności przez Związek Polskiego
Spisza (ZPS), Towarzystwo Przyjaciół Orawy (TPO)
oraz Oddziały: Górali Żywieckich i Górali Czadec-
kich Związku Podhalan (OGŻ ZP, OGCz ZP).
3. Obszarem współdziałania jest całe terytorium Rzeczy-
pospolitej Polskiej, a o ile jest to wskazane dla wła-
ściwej realizacji celów, także obszary poza granicami
RP.
Art. III
Deklaracja niniejsza stanowi podstawę do
współdziałania w pełnym zakresie działalności organi-
zacji-sygnatariuszy. W szczególności uważamy jednak
za pożądaną, wspólną realizację celów poprzez:
1. Działalność badawczą polegającą na gromadzeniu
materiałów źródłowych i prowadzeniu badań tere-
nowych, opracowaniu ich wyników, pochodną dzia-
łalność z zakresu informacji naukowej, a następnie
prezentację i popularyzację wiedzy z zakresu życia
społecznego w przeszłości i obecnie, historii poli-
tycznej, kultury, w tym kultury ludowej materialnej
i duchowej oraz innych nauk społecznych.
Formą utrwalania tego dorobku, będącego wynikiem
pracy organizacji-sygnatariuszy będą wspólne konfe-
rencje, seminaria i sympozja, ponadto wystawy, po-
siady, audycje, prezentacje multimedialne oraz publi-
kacje o charakterze naukowym i popularnym.
2. Wspólne skoordynowane działania na rzecz ochrony
polskiego charakteru odpowiednich części Spisza,
Orawy i Czadeckiego, innych fragmentów b. Gór-
nych Węgier oraz ludności stamtąd pochodzącej.
W działaniach tych czerpać będziemy z dotychczaso-
wego doświadczenia naszych organizacji, starając się
je rozwijać w kierunku:
- określenia polskiego stanu posiadania;
Deklaracja Współpracy
Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Nowym Targu,
Towarzystwa Przyjaciół Orawy,
Związku Podhalan,
Związku Polskiego Spisza
