Na Spiszu nr 2 (79) 2011 r.
11
Z
astanawiałem się, czy historia
mojego życia i mojej rodzi-
ny warta jest opisania. Za-
chęcany przez znające mnie
osoby, uległem pokusie przeniesienia
na papier wydarzeń ściśle związanych
ze mną i moją rodziną rozproszoną po
świecie. Obce brzmienie mojego na-
zwiska często budzi ciekawość jego po-
chodzenia, przeto zacznę od zaspoko-
jenia tej ciekawości.
Mój dziadek Michał pochodził
z Wielkiego Sławkowa, wsi leżącej
na terytorium ówczesnych Węgier,
w okolicy Wielkiej Łomnicy pod Ta-
trami. Przodkowie dziadka byli potom-
kami niemieckich osadników osiadłych
przed ośmioma wiekami na tych tere-
nach. Dziadek był leśnikiem pracują-
cym w służbie leśnej w prywatnych la-
sach łomnickich. Władze węgierskie
w roku 1910 skierowały go jako przy-
sięgłego urzędnika leśnego, do pracy
na terenach obecnie nazywanych Pol-
skim Spiszem, czyli do Łapsz Wyżnych
w powiecie Spiska Stara Wieś. Podle-
gły mu teren obejmował wsie: Osturnia,
Zor, Czarna Góra, Rzepiska, Jurgów,
Poszerzony CV
Kartka z pamiętnika Franciszka Payerhina
Trybsz, Dursztyn, Nowa Biała, Krem-
pachy, Frydman, Falsztyn, Niedzica,
Kacwin, Łapsze Niżne, Łapsze Wy-
żne, Łapszanka.
Dziadek pełnił funkcję nadzorcy
służby leśnej „oberhajcy” w lasach urba-
rialnych, kościelnych i szkolnych. Czu-
wał nad prawidłowością realizacji ustaw
węgierskich regulujących tryb postępo-
wania w zakresie ochrony lasów.
Babcia Katarzyna Sałatka, przy-
była do Łapsz Wyżnych razem z mę-
żem i dziećmi. Dziadkowie Payerhino-
wie mieli pięcioro dzieci, jedną córkę
i czterech synów. Córka Maria, wyemi-
growała na stałe do USA przed I woj-
ną światową, gdzie pracowała jako gu-
wernantka. Uczyła amerykańskie dzieci
języka niemieckiego. Była niezamężna,
zmarła w wieku 95 lat. Odwiedziłem
ją w 1979 r. podczas mojego pobytu
w USA. Zaproszono mnie, jako Pre-
zesa Związku Podhalan w Krakowie,
na Jubileusz 50-lecia Związku Podha-
lan w Ameryce Północnej. Synowie,
Michał i Gustaw, zginęli na włoskim
1942 - pamiątka z I Komunii Sw.
Dziadek Michał z dziećmi i wnukami, Nowy Targ 1928
froncie w czasie I wojny światowej.
Syn Jan mieszkał podobno na Orawie,
ale nie znane mi jest miejsce jego po-
bytu. Syn Edward, urodzony w 1890
roku, po zakończeniu I wojny świato-
wej w 1918 r. powrócił do swoich ro-
dziców do Łapsz Wyżnych, gdzie po-
znał o 9 lat młodszą od siebie Helenę
Kalatę, z którą się ożenił w 1919 r.
Moja mama urodziła siedmioro dzie-
ci: Rudolfa, Michała, Edwarda, He-
lenę, Franciszka, Władysława, Pawła.
Michał i Władysław zmarli w wieku
niemowlęcym.
Mój ojciec Edward Payerhin,
w szkole zawodowej w Kieżmarku zdo-
był zawody: kowala, ślusarza, dekarza,
które uprawiał w czasie zamieszkania
w Łapszach Wyżnych.
Rodzicami mojej matki byli Anna
Gielatka i Paweł Kalata, rolnicy z Łapsz
Wyżnych. Dziadkowie Kalatowie mie-
li pięcioro dzieci: Helenę (moją mat-
kę), Rozalię, Pawła, Marię i Józefa.
Ciotka Rozalia wyszła za Wincente-
go Gryglaka. Oboje uprawiali ziemię.
Ludzie
Na Spiszu
