23
„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.
Dla Unii Europejskiej wieś już dość dawno przestała
być postrzegana jako miejsce produkcji żywności. Wysiłki
i środki finansowe kierowane na rozwoju obszarów wiej-
skich mają nie tylko zapewnić odpowiednią ilość i jakość
pożywienia, ale wesprzeć te działania, które dotyczą dba-
łości o naturalne środowisko, kultywowania obyczajów,
tradycji i wielofunkcyjnego rozwoju wsi jako miejsca do
godnego życia.
zację konkretnego projektu, winna przedłożyć strategię
dotyczącą jednego z tematów:
- Wykorzystanie nowych sposobów i nowych tech-
nologii, aby produkty i usługi stały się bardziej konku-
rencyjne,
- Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich; ten
temat jest skoncentrowany na innowacjach związanych
z dostępem do usług
- Promocja lokalnych produktów, w szczególności
wspieranie wspólnych działań; poprawa dostępu do rynku
dla małych podmiotów produkcyjnych
- Waloryzacja zasobów naturalnych i kulturalnych
- Tworzenie i przyciąganie nowych podmiotów lo-
kalnych i przedsiębiorstw
- Projekty dla młodzieży lub kobiet.
Uczestnikami lokalnych grup działania mogą być:
osoby lub ich stowarzyszenia, firmy prywatne i sektor
finansowy, instytucje publiczne (lokalne, regionalne,
krajowe, europejskie) zajmujące się polityką regionalną,
zatrudnieniem, środowiskiem naturalnym, gospodarką,
dziedzictwem społecznym i kulturalnym, osadnic-
twem, koordynacją lokalnej polityki z rozwiązaniami
sektorowymi.
Istota uspołecznienia inicjatywy rozwoju wsi, wyni-
kająca z idei Leadera, opiera się na zdecentralizowanym,
zintegrowanym, oddolnym i lokalnym podejściu. Opie-
ra się ono na skupieniu się na korzyściach płynących
z kompleksowego podejścia (np. odrzuceniu klasycz-
nych podziałów tematycznych lub sektorowych) oraz
naumożliwieniu wzajemnego kontaktu różnym sektorom
poprzez zastosowanie rozwiązania, które umożliwi lokalnym
uczestnikom wyrażanie ich poglądów i pomoc w ukształto-
waniu ich roli w rozwoju obszaru, zgodnie z ich własnymi
dążeniami i wizją przyszłości.
Zaangażowanie społeczności umożliwia wspólne
podejmowanie wyzwań przyszłości poprzez przezwy-
ciężanie apatii i tradycyjnych podziałów, zwalczanie
wykluczenia i zapewnianie równowagi pomiędzy meto-
dami rozwiązań, możliwościami i potrzebami wszystkich
sektorów lokalnej społeczności.
Leader zachęca do budowania nowego partnerstwa
i tworzenia nowych lokalnych struktur zarządzania, uła-
twia tworzenie nowych form wspólnej organizacji.
Procedury wyboru projektu stosowane w inicjatywie
Leader umożliwiają wyłonienie potencjalnych liderów
projektu, którzy w przeszłości mogli być przeoczeni,
upublicznienie ich pomysłów i kolektywne pozyskanie
Pilotażowy Program Leader+
Już na początku lat sześćdziesiątych dwudziestego
wieku liderzy integracji europejskiej kształtując Wspólną
Politykę Rolną dostrzegają potrzebę wprowadzenia euro-
pejskiej polityki wiejskiej. W 1988 roku powstaje dokument
„Przyszłość wiejskiego świata”, a w dwa lata później zostaje
uruchomiony Program Leader. Następuje sprawdzanie
nowego modelu rozwoju obszarów wiejskich przez
zróżnicowanie gospodarcze. Sukces Programu Leader
sprawia, że zostaje uruchomiona w 1999 roku druga jego
edycja. Ewolucja Wspólnej Polityki Rolnej pozwala na
działania zapewniające zintegrowany rozwój obszarów
wiejskich i stopniowe włączanie tego rozwoju w jej ramy.
Aby podnieść atrakcyjność i konkurencyjność europejskich
obszarów wiejskich i jeszcze mocniej wesprzeć ideę lo-
kalnego zaangażowania dla rozwoju wsi wprowadzony
zostaje Program Leader+ na lata 2000 – 2006.
Z inicjatywy LEADER+ mogą korzystać wszystkie
tereny wiejskie Unii Europejskiej. Beneficjentami pomocy
są przede wszystkim „Lokalne Grupy Działania“, czyli
związki partnerów publicznych i prywatnych, wspólnie
podejmujących innowacyjne działania związane z rozwo-
jem obszaru wiejskiego.
Aby skorzystać ze środków LEADER+ lokalna grupa
działania, sformalizowane ciało odpowiedzialne za reali-
