Na Spiszu nr 4 (81) 2011 r.
23
Spisza i Orawy. Najcenniejsze prace ja-
kie z tej dziedziny opublikował, uka-
zały się drukiem w „Naszej Przeszło-
ści”, dzięki życzliwości jej redaktora,
ks. prof. Alfonsa Schletza, ktrego autor
wysoko sobie cenił i zawsze z wdzięcz-
nością wspominał. Były to prace: „Re-
formacja i kontrreformacja na Spiszu”
(t. 7, 1958, s. 73-94), „Trzy wieki kole-
gium podolinieckiego (1642-1942)” (t.
15, 1962, s. 83-113) i „Polacy w Kapi-
tule Spiskiej” (t. 36, 1971, s. 135-148).
Z artykułów ogłoszonych w innych
czasopismach należy odnotować nad-
to: „Walki religijne w pieśniach i po-
daniach Spisza i Orawy” (“Lud”, 44,
1959), „Z dawnych metryk zamagur-
skich” („Wierchy”, 28 (1959), s. 277-
279) oraz „Przyczynki do dziejów Za-
magurza Spiskiego w dziesięcioleciu
1656-1666” (“Studia Historyczne”, 14
(1971), z. 4, s. 551-561).
Niemal we wszystkich swoich pra-
cach historycznych, Gotkiewicz obficie
korzystał z archiwaliów kościelnych,
podkreślając ich pierwszorzędne zna-
czenie dla przeprowadzanych badań.
Ułatwiały mu to także liczne kontak-
ty z księżmi pochodzącymi względnie
pracującymi na obszarach, które były
przedmiotem jego naukowych studiów.
Zaprzyjaźniony był również z wielo-
ma innymi ludźmi, których połączy-
ło wspólne umiłowanie tych terenów,
w tym z ks. kanonikiem Józefem Świst-
kiem, propobszczem parafii w Kacwi-
nie i Niedzicy w latach 1928-1940,
z którego wypisów archiwalnych czę-
sto korzystał w swoich pracach. Szcze-
gólne więzi przyjaźni oraz wspólne za-
interesowania łączyły go nadto z ks.
Ferdynandem Machayem, później-
szym archiprezbiterem kościoła Ma-
riackiego w Krakowie. To Gotkiewicz
miał być inspiratorem opublikowania
przez niego pamiętnika pod wymow-
nym tytułem: „Moja droga do Polski”
(wyd. 1 – 1923; wyd. 2 – 1938). Ra-
zem z ks. Machayem był on także re-
daktorem kalendarza „Przyjaciel Spi-
sza i Orawy”. Bardzo często podnosił
w swych opracowaniach rolę Kościo-
ła w utrzymaniu polskości, kultury na-
rodowej wśród Polaków żyjących na
terenach szczególnie narażonych na
wynarodowienie, względnie przebywających poza granicami swego kraju.
Ogromną wiedzą i bogatym doświadczeniem oraz zebranymi materiałami
chętnie dzielił się z innymi. Cieszył się, gdy ktoś z młodszego pokolenia podej-
mował tematykę przez niego umiłowaną. Przy całej swojej erudycji pozostawał
człowiekiem niezwykle skromnym. Jak silną posiadał wolę i charakter, okazało
się w sposób szczególny po 1962 roku, kiedy przebył ciężką chorobę, która spo-
wodowała paraliż lewej strony ciała oraz inne dolegliwości. Problemy zdrowotne
go jednak nie załamały. Kontynuował nadal swoją pracę naukową, o czym świad-
czy liczba około 30 pozycji, opublikowanych w ostatnim dziesięcioleciu jego życia
oraz liczne prace pozostawione w rękopisach, a także wspomnienia, które zaczął
spisywać. W dużym stopniu zawdzięczł to swojej drugiej żonie Julii, która opie-
kowała się nim i pomagała w trudnych chwilach.
Marian Gotkiewicz zmarł 11 września 1972 roku w Krakowie, w wielu 71
lat. Jego pogrzeb odbył się 16 tegoż miesiąca na cmentarzu Rakowickim. Mszę
św. odprawił oraz poprowadził kondukt pogrzebowy jego przyjaciel, o. Włodzi-
mierz Kucharek OP. On też wygłosił nad grobem przemówienie, w zakończe-
niu którego powiedział: „Żegnamy człowieka, który przez całe życie wierny był
zasadom chrześcijańskiej nauki i to wychowanie katolickie razem z małżonką
przekazał swoim synom. Pamięć o nim przez długie dziesiątki lat będą utrzymy-
wały jego dzieła. Ufamy, że dobry Bóg przyjmując tę modlitwę jego pracowitego
życia z miłości spalającego się dla dobra narodu polskiego, przyjmie go do swej
chwały. A my wszyscy, a zwłaszcza ci z Czadeckiego, Spisza i Orawy, dla któ-
rych dobra tyle trudu włożył, nie tylko będziemy go wspominać, ale z miłością
i wdzięcznością będziemy o nim pamiętać w swoich modlitwach przed Bogiem
przez długie lata”.
Adam Jan Błachut, OFM
Ludzie
Na Spiszu
ODZNACZENI KRZYŻEM ZASŁUGI
W dniu 9 li-
stopada 2011 r.
po odbytej Sesji
Rady Gminy od-
była się gala pa-
triotycznaz okazji
93 rocznicy od-
zyskania przez
Polskę Niepodle-
głości. W trakcie
uroczystości na-
stąpiła podniosła
chwila wręczenia
odznaczeń pań-
stwowych, o które
wnioskował Wójt
Gminy
Łapsze
Niżne Pan Paweł
Dziuban. Na Jego wniosek Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorow-
ski postanowieniem z dnia 13 stycznia 2011 roku odznaczył:
• Pana Antoniego Jana MAGIERA – ZŁOTYM KRZYŻEM ZASŁUGI
• Pana Juliana Józefa KOWALCZYK, Panią Elżbietę Rozalię ŁUKUŚ, Panią Zofię
WÓJCIK – BRĄZOWYM KRZYŻEM ZASŁUGI
Wręczenia odznaczeń państwowych osobom zasłużonym dla rozwoju gminy i re-
gionu dokonał Wojewoda Małopolski pan Stanisław Kracik. Uroczystość uświetniła
akademia w wykonaniu dzieci i młodzieży z Zespołu Szkół – Szkoły Podstawowej im.
Bronisława Czecha i Gimnazjum z Frydmana oraz referat okolicznościowy przygoto-
wany i wygłoszony przez Panią Elżbietę Łukuś.
Tekst: Dorota Wasielak
Od lewej: Wojewoda Małopolski Stanisław Kracik i odznaczeni:
Elżbieta Łukuś, Julian Kowalczyk, Zofia Wójcik, Jan Magiera
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG
