37
„Na Spiszu” nr 2 (56) 2005 r.
miał znaczne zasługi w pracy dydaktycznej i pozaszkol-
nej. Za jego pośrednictwem powstało we wsi Kółko Rol-
nicze, którego został sekretarzem. W ramach działalności
Koła Rolniczego założono we wsi sklep, którym również
kierował pan Piasecki. Wszyscy nauczyciele tego okre-
su cieszyli się wielkim autorytetem wśród mieszkańców.
Jako najbardziej wykształceni służyli pomocą zarządo-
wi wsi – która najpierw była gminą, a później gromadą.
Nauczyciele byli także jedynymi organizatorami życia
kulturalnego na wsi.
Większość nauczycieli pracujących w szkole imienia
Królowej Jadwigi była stanu wolnego. Wszyscy miesz-
kali w szkolnym mieszkaniu służbowym.
Największą wadą pracy w Czarnej Górze była znacz-
na odległość do stacji kolejowej. Zważywszy na warunki
transportowe w tamtym czasie, dotarcie do stacji stano-
wiło wielki problem. Każdorazowo transportu, w postaci
furmanki, musiała dostarczyć wieś, a przez to nauczycie-
le nie mieli swobody poruszania się. Innym problemem
było zatrudnianie dzieci w okresie sezonowych prac po-
lowych, a co za tym idzie prośby rodziców kierowane
do władz oświatowych o dodatkowe kilkutygodniowe
przerwy w nauce. Opiekę nad szkołą sprawował zarząd
gminy. Przy szkole działała Rada Szkolna Miejscowa,
którą tworzyli przedstawiciele gminy, reprezentacja
mieszkańców oraz nauczyciel – kierownik. Rada zarzą-
dzała majątkiem szkolnym, dbała o utrzymanie budynku
szkolnego, zapewniała szkole opał i obsługę gospodar-
czą. Codziennie, wyznaczeni mieszkańcy przychodzili
sprzątać salę i palić w piecu. Często robili to w czasie
zajęć, przeszkadzając w prowadzeniu lekcji.
Niestety, równie częstym zjawiskiem było odwoły-
wanie zimą zajęć z powodu „zimnej sali lekcyjnej”. Sy-
tuacja znacznie się poprawiła w 1935 r., gdy zatrudniono
w szkole stałą obsługę opłacaną przez gminę. Miesz-
kańcom pozostał jeszcze tylko obowiązek przywożenia
księdza na lekcje religii. Przez cały okres międzywojen-
ny religię prowadził ks. Antoni Sikora.
Wyposażenie sali lekcyjnej było bardzo skromne,
a nieodzownym meblem - szafa, w której przechowywa-
no dokumenty kancelaryjne, pomoce naukowe i książki
biblioteki szkolnej, działającej od 1925 r. W sali wisiał
krzyż i godło państwowe, portret prezydenta i marszał-
ka – początkowo Józefa Piłsudskiego, później Edwarda
Rydza-Śmigłego.
Pracę polskiej szkoły imienia Królowej Jadwi-
gi przerwał wybuch II wojny światowej. Czarna Góra
w czasie okupacji hitlerowskiej została przyłączona do
współdziałającego z Niemcami państwa słowackiego.
W szkole językiem wykładowym stał się język słowac-
ki. W latach 1939-45 pracowali jako nauczyciele, naj-
pierw Władysław Chowaniec z Jaworzyny, później Jan
i Joanna Silanowie. W tym okresie zaprzestano używać
imienia szkoły, wprowadzono natomiast numery. Szkoła
Zagórą otrzymała nr 1, natomiast nasza szkoła nr 2.
Po zakończeniu wojny i powrocie Czarnej Góry
w granice państwa polskiego szkoła rozpoczęła pracę z pol-
skim językiem wykładowym. Do Czarnej Góry przybyli
nauczyciele Kazimierz i Maria Kaczmarczykowie. Maria
Kaczmarczykowa pełniła funkcję kierownika szkoły. Jej
mąż pracował w szkole tylko przez 4 lata. Na jego miejsce
w 1949 r. zatrudniono Jakuba Bigosa z Kacwina.
W tym samym roku władze oświatowe wydały za-
rządzenie, na podstawie którego można było organizo-
wać szkoły narodowościowe. W związku z tym więk-
szość dzieci zaczęła uczęszczać na lekcje ze słowackim
językiem wykładowym. Na dokumentach szkolnych
z tego okresu figuruje imię szkoły, jednak używano go
nieregularnie. Część dokumentów posiada adnotację
o imieniu, część nie. Ostatecznie w latach 50-tych całko-
wicie przestaje być używane, a pozostaje tylko nr szkoły.
Szkoła natomiast stale się rozrastała, stąd przydzielano
nowe etaty nauczycielskie i powiększało się grono pe-
dagogiczne.
Szkoła Podstawowa nr 2 w Czarnej Górze, skrzydło dobudowane
w 1967 roku
W 1957 r. Romowie zażądali zorganizowania szko-
ły z polskim językiem nauczania. Kierownictwo szkoły
i Wydział Oświatowy uwzględniły ich prośbę. W roku
szkolnym 1960/61 zorganizowano klasy równoległe:
z polskim i słowackim językiem nauczania, gdyż dzieci
miały problemy ze zrozumieniem treści w j. słowackim.
Od 1963 roku nauczano już tylko w j. polskim. Ze wzglę-
du na coraz większą liczbę uczniów zachodziła potrzeba
dobudowania skrzydła do starej szkoły. W międzycza-
sie część zajęć lekcyjnych odbywała się na sąsiedztwie
w domu Państwa Młynarczyków. Prace budowlane roz-
poczęto w 1963 r., a nowe skrzydło oddano do użytku
w styczniu 1967 r. Szkoła uzyskała przez to 3 izby lek-
cyjne, jedną pracownię zajęć praktyczno-technicznych,
jedną szatnię, pokój nauczycielski, kancelarię i mieszka-
nie służbowe.
