background image
5
„Na Spiszu” nr 3-4 (76-77) 2010 r.
proboszcz o. Mariusz Skotnicki SP i ks. Jan Gacek, kapelan
Związku Podhalan, ceniony kaznodzieja i filozof, który w ka-
zaniu przekazał wiele przemyśleń i wskazań, m.in. dla samo-
rządowców. – Abyśmy mogli świętować te 90 lat przyłączenia
do Polski Spiszu, każdy w tej ziemi, jej człek, musiał uważać,
chwila po chwili, żeby być wiernym prawdzie, tej zadanej pol-
skości, tej zadanej odwiecznie. Jest to ziemia osobliwa, zie-
mia pogranicza, która nie różni, ale łączy, jednoczy prawdę
swego istnienia, jednoczy prawdę swej polskiej tożsamości.
Z pogranicza wszystko lepiej widać i dalej widać. Na pogra-
niczu mądrzej się myśli, bo głębiej się myśli – mówił piękną
gwarą ks. Jan Gacek.
Po mszy, na ścianie kościoła, obok grobu Józefa Wiśmier-
skiego, wójt Paweł Dziuban i Maciej Płachta - przewodniczący
Rady Gminy Łapsze Niżne, odsłonili tablicę pamiątkową, któ-
rą poświęcił proboszcz o. Mariusz Skotnicki. Następnie pocz-
ty sztandarowe w asyście orkiestry Straży Granicznej oraz
uczestnicy obchodów w uroczystym przemarszu udali się pod
remizę. Odegrano hymn i na maszt wciągnięto flagę państwo-
wą. Dalej niezwykle uroczyście, na mocy uchwały Rady Gmi-
ny Łapsze Niżne, na wniosek Kapituły, uhonorowano zasłużo-
nych dla Spisza tytułem „Zasłużony dla Spiskiej Gminy Łapsze
Niże”. Do uchwały zapisanej na wzór zwiniętego papirusu do-
łączono statuetkę wykonaną przez Mariana Pudełko, artystę
rzeźbiarza z Nałęczowa, autora m.in. znanego pomnika pry-
masa Stefana Wyszyńskiego w Lublinie.
Paweł Dziuban odczytał list Prezydenta RP Bronisława
Komorowskiego, a Anna Wyroba, dyrektor Urzędu Marszał-
kowskiego, list Marszałka Marka Nawary. Obchody zakończyły
wystąpienia gości i członków komitetu honorowego.
Ryszard M. Remiszewski
GGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGGG
Referaty wygłoszone na
konferencji naukowej
Niedzica-Zamek,
6.11.2010 r.
Trajdos T. Mikołaj prof. ( PAN, ZPS)–
Lekcja historii z dziejów Spisza – Feno-
men przetrwania polskości na Spiszu (
XIV – XX w.)
Roszkowski Jerzy dr ( Muzeum Tatrzań-
skie, ZPS)– Ruch budzicielski na Spiszu
i okoliczności akcji plebiscytowej ( prze-
łom XIX/XX w. – 1920r.)
Kitkowski Adam – Narodowa i społeczna
działalność Kazimierza Przerwy Tetmaje-
ra – przewodniczącego Komitetu Obrony
Podhala, Spisza i Orawy.
Kowalczyk Julian ( ZPS, ZP)– Spisza-
ków droga do Polski – Józef Wiśmier-
ski, Wendelin Haber, Wojciech Halczyn
i Jan Pluciński – sylwetki działaczy.
Nowak Krzysztof dr- historyk Uniwersy-
tet Śląski w Katowicach, (PTH Cieszyn)
-Kresy spisko - orawskie w optyce Ślą-
ska Cieszyńskiego 1918 – 1920.
Gotkiewicz Marek - „Z zapisków w notat-
niku Mariana Gotkiewicza z roku 1920, -
akcja plebiscytowa na Spiszu i Orawie.
Skawiński Marek doktorant ( geograf)
( TPO, ZPS) - Decyzja Rady Amba-
sadorów odnośnie do granicy polsko
– czechosłowackiej na podstawie mate-
riałów źródłowych.
Figiel Stanisław – Spojrzenie na Spisz
oczami turysty i przewodnika.
Budz Jan ( ZPS )– 20 lat działalności
Związku Polskiego Spisza na rzecz roz-
woju rodzinnej ziemi.
Z upoważnienia Rady Gminy Łap-
sze Niżne powołano kapitułę, której ce-
lem było zestawieniu 60 osób najbardziej
zasłużonych dla Spisza. Przewodniczą-
cym Kapituły został Maciej Płachta, prze-
wodniczący Rady Gminy Łapsze Niżne,
a w jej skład weszli wspomniani Wójto-
wie trzech gmin oraz przedstawiciele or-
ganizacji regionalnych (inicjatorzy uro-
czystości) Maciej Grolok Motor (ZP), Jan
Budz (ZPS), Julian Kowalczyk (SRSiO),
Robert Kowalski (PTH). Spośród nomi-
nowanych ponad 200 osób wybrano naj-
bardziej zasłużonych dla spiskiej gminy
Łapsze Niżne. Z żalem stwierdzono, że
na wyróżnienie zasługuje znacznie więcej
osób, o czym należy pamiętać przy kolej-
nej uroczystości.
Oto lista „Zasłużonych
dla Spisza”,
wybranych przez Kapitułę:
Bednarczyk Maria- Nowa Biała
Błachut Jan ksiądz- Kraków
Bogucka Aleksandra- Kraków
Brzyzek Emil- Krempach
Budzyński Stanisław- Bukowina T.