43
„Na Spiszu” nr 1 (74) 2010 r.
Majowa gościna
na Spiszu
Nowa Biała, Trybsz i Łapsze Wyżne – to spiska trój-
ka gospodarzy tegorocznych XII Małopolskich Dni Dzie-
dzictwa Kulturowego. Już 15 i 16 maja turyści będą mo-
gli odwiedzić dwanaście wybranych miejsc Małopolski.
Obok zabytków Krakowa czy dworu w Jakubowicach
zaprezentują się też nasze perełki, wcale nie mniejsze-
go formatu. Spiską trasę może przemierzyć nawet ty-
siąc turystów.
Mieszkańcy trzech spiskich miejscowości chcą pokazać
się gościom z jak najlepszej strony. Przy współpracy z Mało-
polskim Instytutem Kultury (MIK), który organizuje majów-
kę już od dwunastu lat, opracowali bogatą ofertę kulturalną
dla turystów. Program majówki obejmuje przede wszystkim
zwiedzanie kościołów. To właśnie przy nich Spiszacy będą
promować swoje miejscowości. Każdy na swój sposób.
Nowa Biała postawiła oprowadzić gości nie tylko po
kościele pw. św. Katarzyny, ale również pokazać charak-
terystyczną zabudowę wsi. Przewodnik wyjaśni, dlaczego
domostwa posiadają stodoły na tyłach zabudowy działek
i do czego służy droga za budynkami gospodarczymi. Nie
zabraknie opowieści o stroju spiskim oraz wykładu o kul-
turze Spisza. Oprócz tego można będzie zwiedzić rezerwat
„Przełom Białki”, słuchając opowieści o tajemniczym bu-
merangu znalezionym w jaskini i wartkim nurcie rzeki, któ-
ra rozdzieliła Kramnicę od Obłazowej, a niedawno wylała
z koryta, zagrażając Nowej Białej.
W Trybszu gości powitają tanecznym krokiem dzieci
ze szkoły podstawowej, które przedstawią scenkę o budo-
wie drewnianego kościółka. Ponadto Andrzej Pluta, miej-
scowy rzeźbiarz w drewnie zaprezentuje swoje prace na wy-
stawie przed plebanią. O niespodziankach dla gości pamięta
też koło gospodyń. – To okazja do wypromowania naszych
swojskich potraw, dlatego pójdziemy przez żołądek do serca
– zapowiada Beata Waksmań-
ska z Górskiego Stowarzysze-
nia Turystycznego. - Będą mo-
skole, swojski chleb, bundz,
gałuski z kapustą, kiszka, masło
własnej roboty, grzyby, święce-
lina, bufty z polewą, a na de-
ser baba, rogaliki czy grulow-
nik – wylicza. Oprócz czegoś
na ząb gospodynie z Trybsza
znalazły jeszcze jeden wabik
na turystów z Małopolski. –
Przygotujemy też gliniane na-
czynia, wykrochmalone serwet-
ki, swetry i skarpetki dziergane.
Chcemy pokazać, co umiemy robić, żeby przyciągnąć do nas
gości – tłumaczy Beata Waksmańska.
W kościele pw. śś. Piotra i Pawła w Łapszach Wyżnych
na turystów będą czekać miłośnicy regionu Franciszek Payer-
hin i Elżbieta Łukuś, którzy zaprezentują turystom wnętrza
kościoła określane przez znawców jako perła rokoka na Pol-
skim Spiszu, opowiedzą historię kościoła, unaocznią indy-
widualny wysiłek mieszkańców wsi w zakresie odnowie-
nia budowli. Łapszanie szykują też koncert swojej orkiestry
dętej, działającej przy Ochotniczej Straży Pożarrnej i wy-
stęp kapeli dziecięcej. Parking przed kościołem zmieni się
w majowy piknik.
Obok pomysłów gospodarzy, MIK zamierza rozdawać
specjalnie przygotowane przewodniki ze zdjęciami obiek-
tów. Będą bezpłatne tak samo jak zwiedzanie i degustacja. –
Postaramy się, aby odwiedzający Spisz dostrzegli bogactwo
kulturowe regionu, którego dziedzictwo łączy elementy kul-
tur wszystkich grup etnicznych jakie go zamieszkiwały, czyli
Słowaków, Polaków, Węgrów, Niemców, Rusinów i Żydów
– mówi Karolina Fidyk z MIK-u. -Podążając tropami wie-
lokulturowości, w Trybszu, opowiemy o znaczeniu gór dla
Spiszaków oraz o kulturze pasterskiej, w Łapszach Wyżnych
o gwarze, zaś w Nowej Białej o stroju spiskim – dodaje. A to
wszystko już w majowy weekend od 10.00 do 18.00.
Elżbieta Wadowska
W Trybszu po kościele oprowadzą jego młodzi pasjonaci
Kościół św. Elżbiety Węgierskiej
ma już swoich stałych miłośników
Kościół w Nowej Białej
