„Na Spiszu” nr 4 (61) 2006 r.
44
„ Frydman – byłem w urbarskim
lesie. Miałem z panem „Oberfor-
stinżynierem” wymierzyć pole pod
sadzenie drzewek, ale jeden łajdak
strzelił do mnie, tak, że musiano
mnie zawieść do domu i od tego cza-
su chorowałem w wielkim bólu aż
przez cały miesiąc”.
2 stycznia 1920 r. dziadek od-
notował, że był w urbarskim lesie
w Łapszach Wyżnych podczas wy-
wózki drewna. Pod datą 3.I.1920
zapisał, że był w Starej Wsi u leka-
rza po raz ostatni zmienić opatru-
nek rany po postrzale. 13.I.1920 r.
w Dursztynie omówił z prezesem
urbaru sprawę myśliwstwa w urba-
rze, w sprawie wypasu na terenie
młodnika leśnego, w sprawie sło-
wackiej pieczątki urbarskiej. W na-
stępnych dniach stycznia o tym sa-
mym rozmawiał z prezesami urbaru
we Frydmanie, Krempachach, No-
wej Białej. A w Łapszance, Łapszach
Niżnych w tej samej sprawie prowa-
dził rozmowy również w obecności
sołtysów tych wsi.
31.I.1920 r. „oberhajcy” Michał
Payerhin złożył raport panu „Oberfor-
stinżynierowi” potwierdzony podpi-
sem i notką –„ widziałem 920.I.”
„Oberhajcy” – nadstrażnik leśny
– Michał Payerhin miał prawo kon-
troli legalności pozyskania drzewa
zwiezionego do przetarcia w tartaku.
Kontrolował również wywóz drew-
na z lasu. Po złożeniu raportu swo-
jemu „nadinżynierowi” – obok daty
i podpisu widnieje już pieczątka
o brzmieniu: „ Štátna okresná lesná
správa – Stará Ves”.
Systematyczne, codzienne zapi-
ski wykonywanych prac leśnych dają
informacje, że w kwietniu spraw-
dzano stan sadzenisk drzewek t.j.
oceniano jak rosną młode drzewka.
W maju sadzono w lasach sadzonki
sosny oraz siano nasiona w ogród-
kach urbarskich. W czerwcu mie-
rzono ubytki leśne w urbarze (kra-
dzieże). W czerwcu organizowano
pielenie w leśnych szkółkach, zakry-
wano i odkrywano młode drzewka. W październiku przekazywano prezesom
urbaru informację o ilości ha lasu urbarskiego i pastwisk.
Pod datą 13.X.1920 r. na stronie 157 widnieje notatka „widziałem –
21.10.1922 i podpis – inż. X , radca leśnictwa (po polsku). Na tym kończą
się systematyczne zapiski pracy mojego dziadka Michała Payerhina.
Na stronie 158 spisane są nazwiska ówczesnych leśnych: Trybsz - Žig-
montovič Bela, Łapszanka – Jonecek Michal, Łapsze Wyżne – Tomaś Gri-
glak, Łapsze Niżne – Haber Jan, Niedzica – Novak Janos, Nowa Biała – Ka-
lafut Walek, Dursztyn – Bizub Jozef, Frydman – Zolondek Wojtek, Jurgów
– Jakob Binek, Rzepiska – Kurucz Jendrek, Kacwin – Siskovič Jan, Krem-
pachy – Bizub Martin, - Tomaškovič Pavel oraz nazwisko nadstrażnika gaj-
owych Paierchin Michaly – járási erdöör.
Na stronie 162 pod datą 19.VII.1923 r. odnotowano, że w Łapszance
w lesie o nazwie – „nad stare do potocka” mierzono wyrąbane drzewa.
Na stronie 163, dnia 12.XII.1923 r. odnotowano, że w Łapszach Wyżnych
Antoni Kamon wyciął na swojej miedzy dwa drzewa o średnicy 10 cali.
Dziadek pisze, że on – nadstrażnik lasu - przekonał się, że jest to jego
miedza, gdyż sprawdził to na mapie o nazwie Zagura.
1.III.1924 r. widnieje notatka: Kacwin, Johan Kolek ściął 1 drzewo
o średnicy 10 cali i długości 16 m i 1 drzewo o średnicy 14 cali i długości
15 m , Jakob Pastušek ściął – 1 drzewo o średnicy 10 cali i 14 m długie
i 1 drzewo o średnicy 10 cali i długości 14 m a gajowego (hajduka) sponie-
wierał Kolek Johan (złodziej drzewa).
Jest jeszcze notatka z 16.III.1924r., że Marsolek Jan był w lesie w niedo-
zwolonym dniu i skradł suche drzewo o średnicy 6,6 cali.
W tejże służbowej książce, na str.182, 183 i 184 dziadek Michał zapisał:
„Służbę przekazuje panu głównemu ministrowi, ja Michał Pajerchin nad-
strażnik lasów państwowych melduję uniżenie panu ministrowi, że ja służę
w Państwie Polskim pod przysięgą od 1.VIII.1920 r. Ja mam pod swoim za-
rządem w 13 gminach lasy urbarialne i pastwiska urbarialne. Ja za swoją
pracę od 1.VIII.1920 r. nie otrzymałem żadnej zapłaty. Ja już nie mam co
Książka przekroczeń leśnych i książka służowa „oberhajcego”
– nadstrażnika leśnego – Michała Payerhina
