„Na Spiszu” nr 1 (55) 2005 r.
36
W dniu 5 marca 2005 r. w Izbie Regionalnej im.
ks. prof. Józefa Tischnera (Miejskim Ośrodku Kultury)
z inicjatywy Komisji Historii Wojskowości Polskiego
Towarzystwa Historycznego, Związku Podhalan oraz
MOK w Nowym Targu odbyła się promocja książki
pt. Od Zaolzia po Jaworzynę - rewindykacje graniczne
jesienią 1938 roku. Zgod-
nie z programem przywita-
no licznie zgromadzonych
gości oraz uczestników
promocji. Były też oko-
licznościowe wystąpienia
a później projekcja filmu
dokumentalnego z 1938 r.
pt. „Zaolzie wraca do
Polski”. Po filmie odby-
ła się dyskusja panelowa
z udziałem autorów.
Książka zawiera cie-
kawe
artykuły i rozprawy
następujących autorów:
- Krzysztof Nowak, Zaolzie w wielkiej i małej poli-
tyce 1920-1938. - Marek Piotr Deszczyński, „Akcja
Zaolziańska” 1938 r. – co pozostało do wyjaśnienia?
- Mečislav Borák, Starcie zbrojne polskiego i czechosło-
wackiego wojska pod Czacą 25.XI.1938 r.
-Jerzy M. Roszkowski, Kształtowanie się południowej
granicy Polski na odcinku słowackim w latach 1918-1938.
- Robert Kowalski, Działania Grupy Operacyjnej „Podha-
le” na Spiszu, Orawie i w Pieninach jesienią 1938 roku.
Znalazły się w niej również cenne
dokumenty i materiały:
- Janusz Ryt, Sprawozdanie z działalności Policji
Państwowej Województwa Śląskiego przy zajmowaniu
Śląska za Olzą.
- Robert Kowalski, Raport z prac Oddziału II Sztabu
Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk”.
- Janusz Ryt, Obraz ostatnich lat pracy Ekspozytury
2 w relacji kpt. Wojciecha Lipińskiego.
- Marek Gotkiewicz, Refleksje dra Mariana Gotkie-
wicza, członka polsko-słowackiej Komisji Delimitacyjnej
nad przebiegiem jej prac ( a co nas szczególnie interesuje
materiały dotyczące zmian granicznych na Polskim Spiszu
i Orawie).
Referaty i materiały były wcześniej prezentowane
w czasie seminarium, które miało miejsce w Nowym Tar-
gu w dniu 27 listopada 2003 roku, a które zorganizowano
w 60. rocznicę powrotu Zaolzia i Jaworzyny do Polski.
W książce znalazło się szereg niepublikowanych dotąd
historycznych zdjęć, ciekawych ilustracji, tablic, tabel,
map, a także noty o autorach. Książka została wydana
drukiem dzięki pracy redakcyjnej i ofiarnym staraniom
naszego kolegi Roberta Kowalskiego, dzięki społecz-
nemu wysiłkowi autorów publikacji i przy wsparciu
finansowym miejscowych obywateli i instytucji, którym
serdecznie dziękujemy i gratulujemy, bo warto było.
A sponsorami publikacji byli:
Bank Spółdzielczy w Bukowinie Tatrzańskiej
Bank Spółdzielczy w Jabłonce
Urząd Gminy w Bukowinie Tatrzańskiej
Urząd Gminy w Lipnicy Wielkiej
Urząd Gminy w Łapszach Niżnych
Bronisława Guzik – „Willa Jodła”
Michał Borzęcki – „Karczma u Borzanka”
Drukarnia „MK” s.c. w Nowym Targu
Książkę można nabyć w nowotarskiej księgarni przy
Rynku 22 lub złożyć zmówienie na adres e-mailowy:
pth.nt@poczta.fm lub telefonicznie (0-18) 26 48 260.
St. Budzyński
OD ZAOLZIA PO JAWORZYNÊ
Hawrań i Murań
Litworowe doliny
czarne stawy wyśniły,
górą jasna pogoda,
a dołem biała woda
pośród kosodrzewiny.
Wołało i śpiewało,
zielonym wiatrem wiało,
przyleciał biały obłok
i słońce go przebodło,
rozświeciło, rozwiało.
Zieleniło się, kwitło,
wrzało głębią błękitną,
wiosną śnieżnopuszustą,
nieuchwytną, przejrzystą,
nieprawdziwą, niezwykłą.
Przez dolinę z oddali
leśną radość wołali,
a zwabiony wołaniem,
stanął Hawrań z Muraniem,
jak ich dwoje na hali.
Władysław Broniewski
Fot. A. Morawski
