41
„Na Spiszu” nr 3 (57) 2005 r.
Przewodnik został opracowany i wydany w 2005 r.
w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii
Europejskiej, programu Phare, Wspólny Fundusz Małych
Projektów Polska-Słowacja 2002/2003. Zleceniodawcą
opracowania jest Urząd Gminy Łapsze Niżne.
Rozdziały pod tytułem – „Kościoły Gminy Łapsze
Niżne, Pozostałe kościoły słowackiego Spisza, Wybrane ko-
ścioły słowackiego Spisza, Turystyka” opracował Stanisław
Apostoł. Rozdział p.t: „Krótko o dziejach, O mieszkańcach
Spisza słów kilka” napisał Grzegorz Kubal. Fotografie są
autorstwa Barbary Dąbrowskiej oraz pochodzą ze zbiorów
archiwum Wydawnictwa Arete II. Tekst przewodnika napisa-
no w języku polskim, słowackim, niemieckim i angielskim.
Projekt, opracowanie graficzne, redakcję i korektę wykonało
Wydawnictwo Arete II. Wydawcą jest: Wydawnictwo Arete
II, Targowiska 343.Biuro Handlowe: ul. Jagiellońska 2b,38-
-400 Krosno- tel../ fax: (13) 43 651 63. Przewodnik zawiera
200 stron tekstu, mapek i kolorowych fotografii, wydany
jest na papierze kredowym w twardej oprawie.
Wewnątrz rozdziału : „Krótko o dziejach” zawarte
są podtytuły: Spisz do połowy XIII w., Rozwój osadnictwa
w XIII I XIV w., Wiek XV, Wojny z Turcją i wojny religijne,
Ostatnie stulecia.
W następnym rozdziale : „O mieszkańcach Spisza słów
kilka” zwraca się uwagę na wielowiekową odmienność
historyczną, różne wpływy etniczne, kulturowe, religijne
i polityczne, które zaowocowały odrębnością mieszkańców
Spisza.
W rozdziale „Kościoły Gminy Łapsze Niżne” pod
nazwą miejscowości umieszczono takie dane, jak: wyso-
kość i położenie wsi n.p.m, liczbę mieszkańców, fragment
mapy Spisza oraz zaznaczoną w kółku kolorem czerwonym
miejscowość, w której znajduje się opisywany kościół. Taki
układ graficzny doskonale informuje czytelnika o położeniu
geograficznym miejscowości i kościoła. W tym rozdziale
opisano kościoły wsi: Niedzica, Łapsze Niżne, Łapsze Wy-
żne, Kacwin, Frydman, Łapszanka, Trybsz, Falsztyn.
W rozdziale: „Pozostałe kościoły polskiego Spisza”
opisano kościoły w Czarnej Górze, Dursztynie,Jurgowie,
Krempachach, Nowej Białej, Rzepiskach. Pod opisami
kościołów i ich patronów podane są godziny odprawianej
mszy św. w języku polskim i słowackim.
Rozdział: „ Wybrane kościoły słowackiego Spisza”
zawiera opis kościoła w Spiskiej Starej Wsi, w Spiskiej
Kapitule w Spiskim Podegrodziu, w Spiskiej Sobocie,
w Czerwonym Klasztorze, w Kieżmarku, w Lewoczy .
W rozdziale ”Turystyka” w podtytule „Szlakami tra-
dycji chrześcijańskiej” opisano:Szlak gotycki, czyli ciąg
zabytków gotyckich lub zawierających elementy gotyckie,
położonych na trasie pętli: Nowy Targ- Dębno-Czorsztyn-
Krościenko-Czerwony Klasztor-Spiska Stara Wieś- Kież-
mark- Poprad- Zdziar- Kacwin- Niedzica- Łapsze- Trybsz-
Ludźmierz- Nowy Targ. Wspomniano tu również o szlaku
architektury drewnianej, znajdującej się na terenie Spisza.
W rozdziale”Walory krajobrazowe i przyrodnicze”
wymieniono dwa jeziora – Czorsztyńskie i Sromowieckie,
w tym „Ochrona przyrody wobec wyzwań hydrotechnicz-
nych”, wspomniano o rezerwatach przyrody: Zielone Skałki,
Niebieska Dolina, Przełom Białki.
W rozdziale: „Znakowane szlaki piesze” wymieniono
i opisano:
1) „znaki czerwone” – trasa znaczona na czerwono to Szlak
Główny ( dawniej im. Kostki Napierskiego), prowadzi
przez cały Polski Spisz od CzarnejGóry aż po Niedzicę.
Łączna długość 24,5 km.
2) „znaki niebieskie”- trasa : Nowa Biała – Kacwin (18,7
km)
3) częściowo znaki żółte – trasa : Falsztyn – Łapsze Niżne
(4,6 km)
4) „znaki czarne”- trasa : Przełęcz nad Łapszanką – Osturnia
– nie uruchomiona.
W rozdziale „Turystyka rowerowa” podano nazwy
miejscowości i nazwy geograficzne terenów przez które
prowadzą trasy rowerowe.
W przewodniku wspomniano również o turystyce kon-
nej, rekreacyjnej, wodnej oraz sportach zimowych.
Na końcu przewodnika podano informator turystyczny,
wymieniając:
∗
stałe imprezy kulturalne
∗
noclegi
∗
gastronomię
∗
ważne adresy
Podano też opis zdjęć.
Na początku przewodnika umieszczono notatkę nastę-
pującej treści: „ Niniejszy przewodnik powstał przy wsparciu
finansowym Unii Europejskiej . Wyłączną odpowiedzialność
za treść niniejszego przewodnika ponosi urząd Gminy Łap-
sze Niżne i w żadnym razie nie może ona być utożsamiana
z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej.”
Nie znając oficjalnego stanowiska Unii Europejskiej
trudno zrozumieć o co tu chodzi.
Wydawnictwem dysponuje wójt gminy Łapsze Niżne.
Niewielki format książki, twarda oprawa, ułatwiają
korzystanie z przewodnika w czasie wycieczek poświę-
conych poznawaniu opisanych kościołów. Zwięźle opi-
sane dzieje, dają czytelnikowi podstawowe informacje
o skrawku polskiej i słowackiej ziemi nazywanej Spiszem.
Starannie wydana książka sprawia wizualną przyjemność
osobie korzystającej z przewodnika. Okładkę przewodnika
prezentujemy na ostatniej stronie naszej gazety.
Franciszek Payerhin
„Kościoły polskiego
i słowackiego Spisza”
Prezentacja przewodnika