Gazeta.pl > Kraków

Słowniczek gwary podhalańskiej


a dyć - a przecież

baca - starszy pasterz owiec

baciarka - zabawa

bechnąć - uderzyć

bez - przez

brzyzek - wzniesienie

bucosek - bukowy kij

bzy mi się - bardzo mi się czegoś chce

ceba - trzeba

cebrzyk - misa dla zwierząt

cejco - to i owo

ceper - obcy, nie góral

cepucha - kij do młócenia żyta

cepy - dwa kije do młócenia, ale też ludzie nierozsądni

cetyna - obcięte gałęzie iglastych drzew

chlyw - chlew dla bydła

cholewki - gumiaki, wysokie buty

ciasnocka - półhalka

ciupać - rąbać

ciupaga - siekierka na metrowym trzonku

cklić - tęskić

cliwa - brzydka

cni się - nudzi się

copka - czapka

cudować - podziwiać, komplikować

cudzić - ciągnąć

cucha - płaszcz

cyrpok - czerpak

dawoł - dawał

deduła - niedołęga

dokładać się - dopominać się

domina - majątek, folwark

dosuć - dosypać

dowody - sposoby

dranice - deski

drutówka - rodzaj strzelby

duchac - nadymający miech

duchać - dmuchać, uderzać, spadać z hałasem

dudki - pieniądze

duje - wieje

durknąć - strzelić, uderzyć

durkujom - drukują

dyć - ale

dyle - podłoga

dymna kuchnia - tradycyjna kuchnia z piecem na drzewo i węgiel

dzieska - naczynie do wyrobu ciasta na chleb

dzięgielówka - wódka

dzioj - dzień

dziopa - ścierka

dzisiok - dzisiaj

dziubriony - zraniony

dziuga porazony - sparaliżowany

dziywka - młoda dziewczyna

dzwierz - zwierzę

felować - brakować

ferula - mieszadło do mleka

filcoki - buty z filcu

flasecka - flaszka

frajerka - kochanka

gacie - majtki, kalesony, spodnie

gęśle - skrzypce

glajcarzyk - drobna moneta, grosz, cent

głobiś - spryciarz

głoniło - goniło

głuchoń - głuszec

gmła - mgła

god - wąż

goje - drzewa liściaste

gościniec - droga między domami

grapa - górka, wzniesienie

grodza - ogrodzenie

grule - ziemniaki

gryzipiórek - dziennikarz

habryka - tytoń

hań - tam

hajnik - gajowy

hańbić sie - wstydzić się

herbata po góralsku - herbata z wódką

herbata po zbójnicku - herbata ze spirytusem

hipnąć - skoczyć

hojco - cokolwiek, byle co

hurnawica - burza z wichrami

huściawa - gęstwina

huścioki - krzewy

hybać - skakać

izba - pokój

izba biała - główny pokój w domu

izba czarna - kuchnia

izdebka - mały pokoik przy kuchni

jarmica - półka na garnki

jarzec - jęczmień

jodło - jedzenie

jojka - jajka

juhas - pasterz owiec

juz - już

ka - gdzie

kabatek - rodzaj kobiecej bluzki

kabot - kurtka

kaflok - piec kaflowy

kaganki - świece

kajsik - gdzieś

kapka - trochę, niewiele

karba - kij z nacięciami

kcem - chcę

kicara - noga, kość goleniowa

kidać - padać, sypać, rozrzucać

kielo - ile

kierpce - buty z jednego płata skóry

klepisko - podłoga z ziemi

kłobucek - kapelusz ozdobiony muszelkami i orlim piórem

kociołek - duży garnek

koleba - szałas pasterski

kolebie - trzęsie

kołatać - mieszać

kołoce - kołacze, mączne placki

konwie - dwa wiaderka spięte ze sobą

kopyrtać sie - kręcić się

kostki -szlifowane muszelki na kapeluszu góralskim

koza - dudy, instrument dęty

krzesny - chrzestny

krzycała - płakała

kufa - twarz, morda

kumoda - komoda

kumora - komórka

kum - ojciec chrzestny

kumoska - matka chrzestna

kumoterka - lekkie, dwuosobowe sanie

kurcocie - kurczę

kurniawa - zadymka śnieżna

kurwica - silny deszcz z wiatrem

kwilka - chwila

latoś - tego roku, tego lata

lezem - leżę

lezysko - legowisko

lykorz - lekarz

luba - miła dziewczyna

lukanie - podglądanie

łobzdobała - rozbolała

łodrobek - kawałek

łokno - okno

łoko - oko

łokulory - okulary

łorcyk - fragment uprzęży końskiej

łucek - szczypiorek

łupina - synonim czegoś słabego

malućko - malutko

masny - tłusty

maśnicka - maselnica, przyrząd do robienia masła

matuś - mama

Miasto - Nowy Targ

miesioncek - księżyc

mitrożyć - nic nie robić

moskol - placek ziemniaczany pieczony na piecu

mrawić - trwonić

muzyka - kapela

myjnica - miednica

myrdać sie - kiwać się, kręcić się, bujać się

na izbie - na strychu

najduch - nieślubne dziecko

nalepa - część dymnego pieca

naryktować - przygotować

nastroić - przyszykować

nasuć - nasypać

nie skrzepi sie - nie wesprze się, nie wyzdrowieje

nie zatrefiona - niezadowolona; taka, którą trudno zadowolić

nieskoro - za późno

nikaj - nigdzie

omasta - przyprawa, sos

oscypek - wędzony ser owczy

ozestempowały - rozstępowały

para - powietrze

parzenica - haftowane zdobienie męskich spodni

paści - pułapka na myszy

pedzioł - powiedział

płacki - łzy

płony - lichy, słaby

pojedynka - strzelba z jedną lufą

po kiela - po ile

policmajster - komendant policji

połednie - południe

pon - nie góral, ale cieszący się szacunkiem

poseł - poszedł

powała - sufit

poziroć - patrzyć

prasy - żelazko

prasnąć - uderzyć

przeca - przecież

przykrzy mi się - nudzi mi się

przyloz - przyszedł

przysiółek - dzielnica, rejon osady na peryferiach

pularysek - portmonetka

puska patyków - pudełko zapałek

pytac - drużba zapraszający na wesele

pytoć - prosić, zapraszać

roki - lata

rombanica - siekiera

rozpajezyć - bardzo się zdenerwować

rzyć - wulgarnie: pośladki (dupa)

sabasinik - piec do pieczenia chleba

sajtka - kawałek drewna

sarpacka - bijatyka

scyry - szczery

selenijaka - wszelka

siąpawica - deszczyk, kapuśniaczek

siec - kosić, siekać

Sikago - Chicago, miasto w USA

siuter - żwir

skije - narty

skole - kamienie

smatka - chustka

sopa - szopa

stolica - duży stołek

styrmać sie - wspinać się

suje - sypie się

suściec - szeleścić

syćka - wszystko

syndy - wszędzie

śklić się - migotać, błyszczeć

skrzyć - świecić, błyszczeć, iskrzyć

śleboda - wolność, swoboda

śpek - słonina

śpocek - pół kwaterki

świarny - fajny, szykowny, ładny

tamok - tam

truchła - trumna

ukwalować - radzić

upierdliwy - dokuczliwy, narzucający się

upłaz - grunt skalny porośnięty trawą

wanta - kamień

warmuz - posiłek na ciepło

wartko - szybko

warząchew - chochla drewniana

warzecha - łyżka drewniana

warzyć - gotować

watra - ognisko

wereda - brzydactwo

wiesna - wiosna

wnet - wczas, niedługo

wosie - włosy

wozówka - stodoła

wrazić sie - wtrącić się

wydać sie - wyjść za mąż

wyźroł - wyjrzał

zabocyć - zapomnieć

zagówek - poduszka

zapoziołek - ktoś marny, lichy

zatrefić - dogodzić

zatyroł kasik - zapodział gdzieś

zawiedom - zaprowadzą

zbyrk - odgłos dzwonka lub ciupagi

zebyk - żebym

zecy - rzeczy

zerdka - długi kij

zeźlić - zezłościć się, zdenerwować

zgniywołeś mnie - zdenerwowałeś mnie

ziorać - patrzyć

złóbcoki - prymitywne skrzypce

zwada - kłótnia

zwoistnie - istotnie, zaiste

zywobycie - życie

źeradło - lustro

żyntyca - serwatka z owczego mleka

opr. KuBa (08-08-01 12:43)

Gazeta.pl